In Nederland hebben 3 miljoen mensen van 16 tot en met 75 jaar moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Daardoor hebben zij vaak ook moeite met computer en smartphone. Voor deze mensen is het lastig om mee te kunnen doen. Want lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden heb je dagelijks nodig.
Hoe kies je de best passende zorgverzekering als je moeite hebt met lezen en rekenen? Of hoe zoek je vacatures als je moeite hebt met de computer? Van de OV-app voor het plannen van je reis tot de uitleg over het gebruik van je medicijnen: om zelfredzaam te zijn heb je voldoende basisvaardigheden zoals lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden nodig.
Helaas krijgen mensen met onvoldoende van deze basisvaardigheden ook vaak problemen op het gebied van werk, financiën en gezondheid. Bijvoorbeeld je baan verliezen, omdat je niet met de nieuwe rooster-app kunt werken of weinig grip op je geldzaken hebt. Maar ook niet naar het ziekenhuis gaan omdat het te ingewikkeld is. De persoonlijke verhalen van ervaringsdeskundigen maken duidelijk dat de gevolgen van niet kunnen lezen, schrijven of rekenen verstrekkend zijn.
Als gemeenten en haar partners zelfredzaamheid echt bij de wortel willen aanpakken, dan vraagt dat ook om te investeren in de basisvaardigheden lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden voor volwassenen. Basisvaardigheden (bij)leren is niet alleen een onderwijsopgave; het vraagt om een gezamenlijke aanpak om mensen te bereiken en te leiden naar een passende cursus, hulp of leerroute. Het vraagt om bewustwording en betrokkenheid bij alle partners in het sociaal domein. Van woningbouwvereniging tot buurtzorg en van consultatiebureau tot leerwerkloket.
Uit onderzoek blijkt dat het aanpakken van basisvaardigheden binnen het gemeentelijk sociaal domein kán, maar ook moeilijk is. Het vraagt om kennis en tijd. Daarnaast is het soms ook ongemakkelijk en spannend om met inwoners in gesprek te gaan over basisvaardigheden.
Door de basisvaardigheden te verbeteren tijdens de begeleiding van bijstand naar werk, stel je inwoners beter in staat om zélf werk te vinden en te behouden. Door de digitale vaardigheden van ouderen te verbeteren stimuleer je zelfstandigheid en ontlast je mantelzorgers. Door te investeren in het verbeteren van financiële- en basisvaardigheden help je inwoners duurzaam uit de schulden. Investeren in het verbeteren van basisvaardigheden geeft jongeren zonder startkwalificatie een kans op een positieve leerervaring. Daarmee krijgen ze misschien voldoende zelfvertrouwen om terug naar school te gaan.
Reden genoeg om binnen het sociaal domein aandacht te besteden aan het verbeteren van basisvaardigheden. Want de samenleving wordt beter als iedereen kan meedoen!
Over de auteurs: Hanneke Propitius is directeur-bestuurder van de Stichting Lezen en Schrijven en Aleida Berghorst is adviseur van de Stichting Lezen en Schrijven.
Voor meer informatie: www.lezenenschrijven.nl.