Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Hoe om te gaan met vrijwilligerswerkbeleid?

Hoe om te gaan met vrijwilligerswerkbeleid is een vraag die veel gemeentes op hun eigen manier invullen. Vaak is er geen apart beleid en zijn de visie, ambitie of strategie verouderd. Movisie heeft afgelopen twee jaar met dertig gemeenten in leerkringen de vraag onderzocht: Hoe kan een gemeente het vrijwilligerswerk toekomstbestendig en integraal faciliteren, ondersteunen, stimuleren en organiseren? Movisie-expert Jolinde Dermaux vertelt meer over haar visie op deze leerkringen en uiteenlopende invullingen van het vrijwilligersbeleid per gemeente.

Door Jolinde Dermauxmaandag 13 september 2021

Wat mij opviel tijdens deze leerkringen is de diversiteit aan beleidsmedewerkers en ondersteuners die door Nederland heen werkzaam zijn. Waar de ene gemeente duidelijk zelf de randvoorwaarden voor vrijwilligerswerk stelt, zet een andere gemeente juist in op samen werken aan maatschappelijke doelen. Met het werkveld randvoorwaarden bedenken waaraan het vrijwilligerswerkbeleid moet voldoen.

Er zijn globaal drie routes naar meer integraal, toekomstgericht vrijwilligerswerk:

  1. Van visie naar beleid naar uitvoering: brede insteek op waarde en rol vrijwillige inzet, vertaald naar integraal beleid en randvoorwaarden voor de uitvoering. Beleidsmedewerker als regisseur.
  2. Van binnen naar buiten: op basis van actueel vrijwilligerswerkbeleid verbinding zoeken met andere beleidsterreinen, en vervolgens breed naar buiten uitdragen. Hierbij kan de input van het werkveld juist een hefboom zijn om intern schotten neer te halen. Beleidsmedewerker als netwerker.
  3. Samen werken aan maatschappelijke doelen: met werkveld bepalen welke maatschappelijke opgaves centraal staan, welke impact bereikt dient te worden en welke rol vrijwillige inzet daarin speelt. Op basis daarvan afspraken maken ten behoeve van de uitvoering. Beleidsmedewerker als procesbegeleider.

Hoewel gemeenten verschillen in hun aanpak, blijkt samenwerking met het veld voor alle partijen belangrijk. Net zoals een open en waarderende houding naar de vrijwilligers. Zoals beleidsadviseur bij de gemeente Utrecht, Femke Scholten mooi benoemt: ‘Het is goed om te blijven bedenken dat vrijwilligerswerk geen instrument is, maar dat het een waarde op zich heeft. Iemand wil zich inzetten voor de stad en dat is al goed genoeg. Het hoeft niet altijd met tools berekend te worden wat we hier aan financiële winst uit halen.’ Vrijwilligerswerk als doel op zich en niet alleen als middel.

Over de auteur: Jolinde Dermaux is team cliëntparticipatie en democratische vernieuwing bij Movisie.