Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Ouderen zijn kwetsbaar voor financieel misbruik

‘Kunt u mij helpen?’, is het eerste wat de jonge vrouw aan de telefoon vraagt. ‘Mijn tante is beginnend dementerend en ze is gevallen. Haar zoon heeft haar daarom in huis genomen. Maar volgens mij plundert hij ook haar bankrekening. Hoe komt hij opeens aan een nieuwe auto?’

Door Nelleke Westerveldwoensdag 13 oktober 2021

Financieel misbruik van ouderen is een groot probleem. Enerzijds door de (soms grote) financiële schade, maar anderzijds ook omdat het een verborgen probleem is. Het wordt vaak verzwegen door de betrokkene zelf en niet opgemerkt of herkend door de omgeving. 

Ouderen zijn extra kwetsbaar. Door bijvoorbeeld ziekten en ouderdom ontstaat er een grotere hulpbehoefte en afhankelijkheid. Er wordt verwacht dat ouderen langer zelfstandig wonen. En als dat steeds moeilijker wordt, zijn ze afhankelijk van de goede zorgen van familie, vrienden en/of bekenden. En die kunnen misbruik maken van de situatie. 

De jonge vrouw kreeg argwaan doordat zij trouw contact onderhield met haar tante. ‘Misschien kan je niet te vaak bellen’, had haar neef gevraagd, ‘mijn moeder heeft geen zin in jouw gebabbel.’ De jonge vrouw begreep hier niets van. Voor het ongeluk kwam ze vaak op bezoek bij haar tante. Dat was altijd erg gezellig en ze had nog nooit gemerkt dat haar tante geen zin had gehad in haar gebabbel. 

Ouderen die financieel worden misbruikt, vertrouwen vaak op de goede bedoelingen en goede zorgen. Maar bij financieel misbruik wordt er ongeoorloofd gebruik gemaakt van bezittingen of geld van de oudere. Het gaat over diefstal van geld, juwelen, pinpasfraude of het misbruiken van machtigingen en zelfs gedwongen testamentwijzigingen. Financieel misbruik is een veelzijdig probleem. Een oplossing vraagt daarom maatwerk. Hiervoor is samenwerking tussen zorginstellingenfinanciële dienstverleners (zoals banken, notarissen en bewindvoerders), Veilig Thuis, politie, wijkverpleegkundigen en bijvoorbeeld ouderenbonden nodig. 

De jonge vrouw werd doorverwezen naar de plaatselijke Financiële Alliantie en naar Veilig Thuis. Door de intensieve samenwerking in de Financiële Alliantie van notarissen, banken, ouderenmaatschappelijk werk én Veilig Thuis waren korte lijnen ontstaan en was veel expertise opgebouwd. Het ouderenmaatschappelijk werk ging op huisbezoek bij de tante en haar zoon. Al snel werd er bewindvoering aangevraagd.

Wilt u in uw regio ook een lokale financiële alliantie oprichten? Kijk dan op: Lokale allianties: Veilig Financieel Ouder Worden - Aanpak Ouderenmishandeling

Over de auteur: Nelleke Westerveld is senior projectleider Sociale Veiligheid Movisie.