Het kabinet wijst terecht op de overbelasting in de psychische hulp voor kinderen. De vraag naar formele hulp is de afgelopen jaren sterk gestegen en heeft geleid tot lange wachtlijsten en een toenemende druk op de gezondheidszorg. Het is duidelijk dat er een behoefte is aan alternatieve benaderingen om de zorglast te verlichten en effectieve ondersteuning te bieden aan kinderen en gezinnen in nood. “We moeten het juist veel meer bij elkaar zoeken,” stelt demissionair staatssecretaris Van Ooijen terecht.
Aanvulling
Hier komt de rol van vrijwilligers en informele hulpverleners naar voren. Deze betrokken en gemotiveerde burgers vormen een waardevolle aanvulling op de formele zorg, zoals de vrijwilligers van het wereldwijde Home-Start programma. In Nederland biedt Home-Start inmiddels 30 jaar lang praktische, emotionele en sociale ondersteuning aan gezinnen die tijdelijk een steuntje in de rug nodig hebben.
Home-Start is evidence-based en heeft zijn effectiviteit bewezen. Getrainde vrijwilligers, zelf ervaren opvoeders, bieden een luisterend oor, praktische tips en een vertrouwde aanwezigheid in het leven van gezinnen. Door de inzet van vrijwilligers worden gezinnen geholpen bij het versterken van hun veerkracht en het oplossen van alledaagse uitdagingen. Dit vermindert de druk op formele hulpverleners en biedt gezinnen een laagdrempelige en persoonlijke ondersteuning.
Complementair
De kracht van Home-Start en vergelijkbare initiatieven ligt in de complementaire aard van informele hulp. Vrijwilligers kunnen een brug slaan tussen formele hulpverlening en het dagelijks leven van gezinnen. Ze bieden een ondersteunend netwerk, praktische adviezen en een empathische aanpak die gebaseerd is op hun eigen ervaringen als ouders.
Het inzetten van vrijwilligers en informele hulpverleners in de ondersteuning van kinderen met psychische problemen heeft meerdere voordelen. Het vermindert de wachtlijsten en biedt gezinnen direct toegankelijke hulp. Het bevordert ook het gevoel van empowerment bij gezinnen, omdat ze actief betrokken worden bij het vinden van oplossingen voor hun uitdagingen. De inzet van vrijwilligers is in principe ook kostenbesparend, vooral omdat de preventieve werking verdere escalatie voorkomt.
Ondersteuning
Het is van cruciaal belang dat er meer erkenning en ondersteuning komt voor initiatieven zoals Home-Start. Het kabinet en andere belanghebbenden moeten investeren in de opleiding, training en ondersteuning van vrijwilligers. Daarnaast moeten er samenwerkingsverbanden worden opgezet tussen informele hulpverleners en formele zorgverleners om een geïntegreerde aanpak te waarborgen.
Als we streven naar een gezondheidszorgsysteem dat duurzaam is en alle kinderen en gezinnen in nood adequaat ondersteunt, moeten we de kracht van informele hulpverleners erkennen en benutten. Door initiatieven zoals Home-Start te ondersteunen, kunnen we een positieve verandering teweegbrengen in de psychische hulp voor kinderen, en hun ouders, en de druk op de formele zorg verlichten.
Over de auteur: Jerzy Soetekouw is directeur van Humanitas, www.humanitas.nl
