Ik neem hierbij als voorbeeld een adviesraad in de gemeente Altena, ingesteld voor het thema Huisvesting Arbeidsmigranten.
Participatie is een groot goed, vinden we in Altena. Toen onze gemeenteraad in juni 2019 het plan Huisvesting Arbeidsmigranten vaststelde, stond daar ook als voorwaarde vermeld dat een maatschappelijk panel zou meedenken over het formuleren van beleidsregels. Maar: wat is de status van zo’n panel? Een klankbordgroep, een adviesraad? En hoe zwaar weegt hun advies? Dat stond niet uitgewerkt in het plan van aanpak. Een internetspeurtocht leverde ook geen aansprekende voorbeelden op.
Ik vroeg wethouder Van Oosten (van onder meer Economie) te kiezen voor een adviesraad. Want zo’n raad is niet vrijblijvend en het bewijs dat Altena participatie écht het hoogste goed vindt. Laat deze adviesraad eventueel zelfs een voor het college bindend advies uitbrengen, adviseerde ik, als zij tot een unaniem advies kan komen. Want dat is feitelijk de hoogste vorm van de participatieladder; meebeslissen.
De uiteindelijke adviesraad bestond uit vertegenwoordigers van: bedrijven, uitzendbureaus, huisvesters, ZLTO (organisatie voor boeren en tuinders in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Gelderland), inwoners (uit alle leeftijdscategorieën), onderwijs, welzijn, volksgezondheid en (natuurlijk) arbeidsmigranten. Samen moesten zij met een breed gedragen advies komen over de huisvesting van arbeidsmigranten (locaties en voorzieningen) in Altena voor het college van B&W.
Het college besloot al bij de start van de adviesraad een unaniem advies ongewijzigd over te nemen. “Best spannend”, erkende wethouder Van Oosten, “om op voorhand in te stemmen met iets waarvan je nog niet weet wat het precies gaat inhouden.”
In oktober 2019 kwam de adviesraad voor het eerst bij elkaar.
Eerst werden voorbeelden uit Waalwijk en Zaltbommel gepresenteerd. Vervolgens bedachten kleinere groepjes in een ‘snelkookpansessie’ nieuwe criteria voor de huisvesting van arbeidsmigranten.
Met een aanvulling uit de inspraakronde voor bewoners – een extra verruiming voor land en tuinbouwbedrijven – is het resultaat, een unaniem advies, aan de gemeenteraad ter vaststelling in juni 2020 voorgelegd. Een mooi voorbeeld van burgerparticipatie!
De kracht van deze adviesraad zat in de samenstelling van de belangen. Door de adviesraad breed samen te stellen en te zorgen dat er vanuit verschillende perspectieven inbreng is, krijg je een breed gedragen advies. En spreek aan de voorkant af dat, wanneer het advies, ondanks de belangentegenstellingen unaniem is, het college dit ongewijzigd overneemt. En dan kom je ook in het Sociaal Domein van advies naar co-creatie en meebeslissen!
Over de auteur: Addie de Hoop is projectleider en MfN-registermediator, gemeente Altena.
