Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Een inclusieve wijk: (g)een vanzelfsprekendheid

Welke activiteiten en interventies zijn er eigenlijk voorhanden om een inclusieve wijk te creëren voor bewoners met psychische problemen? Die vraag stelden we onszelf toen we in een samenwerking met de gemeente Eindhoven, GGz Eindhoven, MHFA Nederland, en het Trimbos-instituut de opdracht kregen een destigmatiseringsprogramma voor het stadsdeel Gestel in Eindhoven te ontwerpen. In het stadsdeel komen niet alleen relatief veel psychische gezondheidsproblemen voor, ook zijn er veel zorginstellingen gevestigd. Uit een inventarisatie in de wijk bleek dat veel bewoners gevoelens van onveiligheid en overlast ervaren. Daarnaast is er vrij veel onwetendheid over psychische problemen. Werk aan de winkel dus!

Door Suzan Oudejans en Sarita Sancheswoensdag 10 februari 2021

We doken de handboeken, literatuur en projectendatabases in en kwamen tot een overzicht van 55 interventies gericht op destigmatisering in de wijk. De opbrengst bevatte films, theaterstukken, theaterfestivals, workshops, radiostations, tuinen en restaurants, maar ook cursussen en meer klassiekere interventies. Stuk voor stuk met toewijding en liefde gemaakt. Allemaal even interessant en creatief, en bij veel ervan kregen we gewoon zin om er zelf aan deel te nemen. Wat ons eigenlijk wel verbaasde was dat er zoveel was. Kenniscentrum Phrenos maakt zich sterk om destigmatisering van psychische aandoeningen op de kaart te zetten, maar met meer dan 50 interventies zou je zeggen dat er al flink wat actie is. 

En daar wringt het nou net. Want hoe kom je erachter wat er beschikbaar is, wat de rationale achter de interventie is, of die van goede kwaliteit is en of deze nog actueel is? Moeilijk, en het gevolg is dat er veel initiatieven zijn die op elkaar lijken, waarin op lokaal niveau het wiel telkens opnieuw uitgevonden moet worden, waar ontwikkelaars elkaar niet kennen en daardoor niet van elkaar leren. En, waar interventies stoppen omdat de ontwikkelaar of het boegbeeld wat anders is gaan doen. Dat is zonde en daar zou verandering in moeten komen, zodat al het moois wat opgeleverd is zichtbaar, deelbaar, beoordeelbaar en daardoor uitvoerbaar en breed beschikbaar wordt. 

Met onze RoutekaartOpen dit document met ReadSpeaker docReader en KeuzehulpOpen dit document met ReadSpeaker docReader die voortgekomen zijn uit het destigmatiseringsprogramma hebben we een heel mooi begin kunnen maken, maar daarvoor geldt eigenlijk dat die veroudert terwijl je erbij staat: contactpersonen, materialen, locaties, inhoud en aanpak veranderen vaak en een statisch document is daarom zeer beperkt houdbaar. 

Voor succesvolle en duurzame destigmatisering in de wijk is het van belang dat ontwikkelde activiteiten en interventies makkelijk te vinden zijn. Waarom opnieuw het wiel uitvinden terwijl er ruim 50 interventies op de plank liggen? 

Om bestaande initiatieven duurzaam te implementeren en verder te ontwikkelen, pleiten wij voor de ontwikkeling van een ‘bibliotheek’ van destigmatiserende interventies. Een toegankelijk platform waar net zoals in een echte bibliotheek de collectie voortdurend actueel gehouden wordt en waar heel gericht gezocht kan worden naar passende oplossingen voor specifieke situaties.

Een (t)huis zou een veilige plek moeten zijn en het klimaat in de wijk speelt daar een niet te onderschatten rol in. Laten we daarom de krachten bundelen, gebruikmakend van de beschikbare kennis en ervaring en samen inzetten op een inclusieve wijk voor iedereen.

Wil u met ons meedenken over dit onderwerp? Neem dan contact op met Sarita Sanches: ssanches@kcphrenos.nl

Over de auteurs: Suzan Oudejans is directeur van Mark Bench onderzoek en advies en werkt aan projecten en onderzoek gericht op destigmatisering van psychische aandoeningen. Het project Destigmatisering in de wijk voerde zij uit bij Kenniscentrum Phrenos. Sarita Sanches is stafmedewerker onderzoek en beleid bij Kenniscentrum Phrenos en coördinator van het Kennisconsortium Destigmatisering en sociale inclusie.