Participatie is in, er gaat geen college- of raadsvergadering voorbij of het woord participatie valt. Iedereen wil het, is op zoek naar mooie kansen, maar de praktijk is lastig. Hoe ontstijg je het niveau van inspraak op iets waar de gemeente mee bezig is, hoe zorg je ervoor dat een goed idee op de juiste plek landt in het gemeentehuis?
Ook in mijn eigen gemeente Leusden zie ik de worsteling. Het college wil graag samenlevingsakkoorden afsluiten met groepen van inwoners die iets willen waar de gemeente verantwoordelijk voor is en ja; dat gaat ook over het sociaal domein. In Leusden bruist het van mensen met ideeën, mensen die iets willen met thema’s als eenzaamheid, hechtingsproblematiek en opstapjes naar een werkkring. Ik zie twee werelden die moeilijk bij elkaar komen: aan de ene kant de wereld van het gemeentehuis die goed georganiseerd is in taakvelden, opgaven, afdeling, portefeuilles, college en gemeenteraad. Aan de andere kant zie ik de samenleving die vaak geen idee heeft hoe die andere wereld in elkaar steekt en waar je moet zijn als je iets wilt of een goed idee hebt.
De adviesraad sociaal domein zou daar een prachtige rol in kunnen vervullen. Zij kennen beide werelden en kunnen inwoners verder brengen met hun idee. Zij kunnen ambtenaren en collegeleden betrekken bij ontwikkelingen die ze zien. Daardoor kunnen goed ideeën ruimte krijgen om te ontwikkelen. Dit vergt wel iets van de adviesraad. Je moet dan je vizier wel wat verleggen, los komen van het systeem van stukken lezen, becommentariëren en adviezen geven. Je richt je dan meer op de inwoners. Je bent erbij als er ergens iets borrelt, je leest het lokale suffertje waarin mensen aangeven dat ze iets van plan zijn, je bent betrokken bij avonden die gaan over zorg en welzijn. Je wijst mensen de weg en zorgt dat er verbindingen ontstaan. In het gesprek met de wethouder geef je mee wat je gezien hebt, wat er leeft en waar je kansen ziet voor het college. Ik zie nog teveel dat adviesraden zich profileren als een soort tegenspeler van het college. Als dit nodig is, dan moet je het vooral doen, maar je kunt als adviesraad meer bereiken als je de aangever wordt van ontwikkelingen en ideeën die spelen in de samenleving. En ja ik hoop dat ook in Leusden de adviesraad de samenlevingsakkoorden als kansen ziet om nieuwe verbindingen te laten ontstaan. Activeer inwoners om mee te denken en te doen. Ik zie de adviesraad sociaal domein als verbinder tussen samenleving en gemeentehuis. De participatie kan dan echt een kans krijgen.
Over de auteur: Jan Overweg is bestuurslid Koepel Adviesraden Sociaal Domein