Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Eenzaamheid onder ouderen

Iedereen komt er wel eens mee in aanraking: eenzaamheid. Het onprettige gevoel dat u te weinig sociale contacten hebt van goede kwaliteit. Het wordt een probleem wanneer het langere tijd aanhoudt en kan soms zelfs samenvallen met depressie. 

Door Sacha van Andeldonderdag 7 oktober 2021

Eenzaamheid is een groeiend probleem dat veel verschillende mensen treft, zo ook ouderen. Het probleem bij eenzaamheid onder ouderen is dat het gezien wordt als iets wat simpelweg hoort bij het ouder worden: kinderen en kleinkinderen verhuizen naar een andere stad, vrienden groeien uit elkaar, partners overlijden. Ineens is er niemand meer over. Daarnaast zijn de symptomen van eenzaamheid breed en lastig te herkennen, voor mensen van buitenaf en voor mensen die het zelf ervaren. Ook rust er een taboe op eenzaamheid. Het is lastig om toe te geven dat u eenzaam bent en het gaat vaak samen met gevoelens van schaamte. Daarom is het zo belangrijk om eenzaamheid bespreekbaak te maken.

Nu zijn er veel campagnes tegen eenzaamheid opgezet door onder andere de overheid en Een tegen Eenzaamheid. Maar hoe zit dat op lokale schaal?

Een incomplete aanpak

Vele gemeenten hanteren een aanpak die zich richt op het aanbieden van sociale contacten door het in contact brengen van mensen met elkaar. Dit is zeker geen slechte aanpak, maar het is niet de meest complete aanpak aangezien het maar naar één soort oorzaak kijkt: het gebrek aan sociale contacten. Hoewel dit wel één van de hoofdoorzaken is van eenzaamheid, zijn er nog veel meer uiteenlopende oorzaken.

Een goed voorbeeld van een effectievere aanpak is Een tegen Eenzaamheid, een initiatief van de overheid. Dit actieprogramma focust op de lokale aanpak van eenzaamheid. Gemeenten kunnen zich aansluiten bij deze organisatie en samen een plan opstellen op basis van 5 pijlers. Echter, één van deze drie pijlers wordt vaak vergeten: het betrekken van de eenzamen zelf.

Ruimte voor verbetering

Een effectieve aanpak van eenzaamheid is persoonlijk en kijkt naar de verschillende oorzaken van eenzaamheid. Hiervoor is een aanpak nodig die externe én interne factoren behandeld.

Want hoe bereik je de mensen die zich eenzaam voelen en zichzelf daardoor isoleren? Hoe zorg je ervoor dat ze de juiste stappen nemen om de negatieve spiraal te verbreken? Naast voorlichting zijn er campagnes nodig die zich richten op deze vragen en oproepen tot initiatiefneming.

Voorbeelden van gemeenten die hier al goed mee op weg zijn, zijn Rijswijk, Neder-Betuwe en Waalre. Gemeente Rijswijk stimuleert eenzamen om vrijwilligerswerk te gaan doen, gemeente Neder-Betuwe vraagt eenzamen en professionals wat er mist in de gemeente, en Waalre richt zich op het bevorderen van de deskundigheid van vrijwilligers die huisbezoeken doen. We zijn al begonnen, maar er is nog een lange weg te gaan.

Over de auteur: Sacha van Andel is schrijver en marketingmedewerker bij Langer Thuis in Huis