Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Aanpassen en meten: ouder worden in Hong Kong

Voorbereiden op het ouder worden. Niet alleen ouderen in Nederland zijn ermee bezig. Of zouden er meer bezig moeten zijn eigenlijk. Uit recent van onderzoek I&O Research in opdracht van dagblad Trouw blijkt dat de ‘yeps’ (young eldelry persons) niet bezig zijn met de toekomst en zich niet voorbereiden op hun oude dag. In Hong Kong is het niet anders. Het aantal ouderen neemt ook daar toe. Ouderen wonen in krappe woningen, veelal in grootschalige, torenhoge flats. De Hong Kong Housing society heeft in 2005 het Elderly Resources Centre (ERC) opgericht om ouderen, mantelzorgers, professionals, vrijwilligers en studenten te informeren over het zo lang mogelijk zelfstandig wonen.

Door Yvonne Witterdinsdag 22 oktober 2019

Er gebeurt meer dan informatie geven over seniorvriendelijke woningen, want ouderen kunnen ook een screening laten doen. In het centrum zijn de kleine appartementen die in Hong Kong veelvuldig aanwezig zijn nagemaakt. Maatschappelijk werkers, ergotherapeuten en vrijwilligers helpen de ouderen die hier komen. ‘Ouderen kunnen er een kijkje nemen en allerlei hulpmiddelen, gadgets en technische snufjes zien’, zegt Sabrina Li, manager van het ERC. ‘Ik vertel hen dat ze bij hun woningen moeten letten op veiligheid, toegankelijkheid en comfort.’ Ze laat ons een bed zien die uit een kast gerold wordt. ‘Daar kan een familielid slapen. De volgende ochtend kun je het bed weer ‘oprollen.’ Het kost dus geen ruimte. We noemen dit een ‘verborgen bed’. Maar het komt uit Europa dus jullie kennen dit al. En dit is een automatische medicijn verdeler. Zo krijgen ouderen nooit teveel pillen.’ Niet uit het raam Sabrina is erg enthousiast over het centrum. In een hoog tempo laat ze me de verschillende ruimtes zien. Er is zelfs een aparte ruimte voor informatie over wonen met dementie. In Hong Kong heeft een derde van de mensen van 85 jaar of ouder een vorm van dementie. En het aantal ouderen neemt toe, dus ook het aantal mensen met dementie.

Bij deze woningen is voor wat betreft de inrichting extra gelet op voldoende kleurcontrasten. Sabrina wijst op de ramen in het appartement. ‘Hier hebben we speciaal wat spijlen voor de ramen geplaatst omdat ouderen met dementie nog wel eens grote spullen uit het raam naar beneden gooien. Vooral de ouderen die oorspronkelijk van het platteland komen en gewend zijn spullen uit het raam te gooien. Dat kan nu met die spijlen niet meer.’ Ook horen we vaak dat thuiszorgmedewerkers de schuld krijgen dat er spullen weg zijn, dus proberen we de mensen aan te leren vaste plekken te gebruiken en hen in ieder geval te informeren dat dergelijke beschuldigen kunnen voorkomen. Dat is voor mantelzorgers, professionals en vrijwilligers relevante informatie. Mensen met dementie schrikken nog wel eens van al die kleding die mensen in Hong Kong naast het bed ophangen. Door gebrek aan kastruimte hangen zij kleding op hangertjes maar mensen met dementie kunnen vooral ’s nachts daarvan schrikken dus adviseren wij deze kleding niet vlakbij of naast het bed te hangen. Mensen zijn blij om dit te horen, vooral de mantelzorgers, want die begrijpen door deze informatie soms het gedrag beter.

In de keuken laten we zien dat het handig is om onderzetters die mensen uit Hong Kong vaak gebruiken weg te laten. Dat werkt vaak verwarrend voor mensen met dementie. We geven ook tips voor de invulling van de dag, zoals het werken met levensboeken. Toch leven veel mensen, ook die met dementie, alleen. Dat is een groot knelpunt. Sommige mensen kunnen zich een hulp permitteren, vaak komen deze hulpen uit Indonesië of de Filipijnen maar een groot deel niet.

Ouderen hebben vaak een slecht pensioen. Wankel evenwicht In Nederland hebben we ook allerlei modelwoningen en smart homes waarvan de iZi ervaarwoning in Den Haag één van de meest uitgebreide is. Maar hier in dit ERC kunnen ouderen ook laten testen hoe het gesteld is met hun botdichtheid, hun gehoor- en gezichtsvermogen, hun evenwicht en hun geestelijk functioneren. Verder is er nog een uitgebreide informatiehoek. De ouderen krijgen na afloop een lijst met tips mee na aanleiding van de screening. ‘Een oudere die bijvoorbeeld wat wankel is, adviseren wij bijvoorbeeld om evenwichtsoefeningen te doen en hulpmiddelen te gebruiken om vallen te voorkomen.’ Ze heeft ontdekt dat mensen soms verbaasd zijn over de resultaten. ‘Dan schrikken ze ervan dat hun gehoor zo slecht is. Soms gaat fysieke achteruitgang ongemerkt.’ De bezoekers krijgen ook advies rond het eten, bewegen en voorkomen van ziekten.  De medewerkers van het ERC, een mix van professionals en vrijwilligers geven de ouderen ook gerichte tips waar zij terecht kunnen voor het aanbrengen van aanpassingen. Maar dan houdt hun rol op. Dus is het verder aan de ouderen zelf of zij er wat mee doen. Volgend jaar ondergaat het ERC een verbouwing. ‘Kom daarna nog maar eens langs. Het wordt nóg beter.’ Voor ouderen –wereldwijd- is het zaak tijdig na te denken over het ouder worden, over de woning en de woonomgeving.

Er zij campagnes zoals Lang zult u wonen (www.langzultuwonen.nl) die informatie bieden en websites zoals: www.langerthuisineigenhuis.com www.langzultuwonen.nl https://www.huistest.nl/https://www.svn.nl/particulieren/lening/blijverslening#

Voor wmo raden zijn deze documenten wellicht bruikbaar: https://www.beteroud.nl/voor-ouderen/toetsingskader-meetlat-van-ouderenhttp://www.knvg.nl/nieuwsberichten/seniorvriendelijk-gemeentebeleid.aspx

Over de auteur: Yvonne Witter is adviseur sociaal domein Aedes vereniging van woningcorporaties.

Meer lezen: https://www.hkhs.com/en/our-business/elderly-housing/elderly-resources-centre