Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Leiden en verleiden

Leidende principes, het klinkt misschien een beetje vaag, maar als je er niet teveel van hebt (een stuk of vijf) kunnen ze echt richting geven aan je leven, maar ook aan je organisatie en zelfs aan de samenleving. Duurzaam leven bijvoorbeeld vinden we steeds belangrijker met het oog op het klimaat en onze kinderen. We kiezen steeds vaker voor verantwoorde producten en minder vervuilend vervoer. Maar ook verleidt een waardebon van de postcodeloterij ons om vegetarisch eten te kopen en wordt tweedehands kleding via Vinted het nieuwe normaal.

 

Door Karin Sok & Lieke Salomé zondag 5 december 2021

Ook steeds meer gemeenten werken met leidende principes. Denk aan samenwerken met inwoners, keuzevrijheid, normaliseren en zorg dichtbij. Zo'n principe gaat niet zozeer over wat je wilt bereiken, maar gaat meer over hoe je dat met elkaar wilt doen. Een leidend principe komt niet uit de lucht vallen. Je kiest voor zo’n principe omdat je ervan uitgaat dat je daarmee het resultaat beter bereikt. Zo kun je eenzaamheid onder ouderen of de ontwikkeling van jeugdigen effectiever aanpakken door samen te werken met inwoners en zorg en steun dichtbij te organiseren.

Adviesraad als partner

In een ideale situatie stellen gemeente, maatschappelijke partners en inwoners deze leidende principes samen op. Inwoners zorgen er vaak voor dat de formulering van leidende principes concreter wordt. Normaliseren, wat betekent dat eigenlijk? Hoe ziet dat eruit in de praktijk van alledag? Wees als adviesraad alert op dit soort trajecten en 'verleid' je gemeente tot het gezamenlijk formuleren van leidende principes. Als de gemeente geen proces start richting leidende principes, dan kun je ze als adviesraad ook zelf formuleren als leidraad voor je eigen adviesraadswerk.

Kader voor ongevraagd advies

Een adviesraad kan met leidende principes beleid en de dienstverlening aan inwoners  toetsen. Wat vinden we ervan dat de locatie van dagbesteding in andere gemeenten ligt en de hulp voor jeugdigen buiten de school is georganiseerd? Hoe strookt dit met 'zorg dichtbij'? Alle leden van de adviesraad kijken door diezelfde bril van leidende principes. Daarmee is het een meetlat, een kader om het beleid te beoordelen en waar nodig ongevraagd advies te geven.

In gesprek en elkaar aanspreken

Leidende principes werken niet als ze alleen op papier bestaan. Ze moeten doorsijpelen in het handelen van de ambtenaar en de wethouder, van de professional, van de adviesraad. Je moet elkaar stimuleren, verleiden, om steeds weer het gesprek met elkaar aan te gaan en elkaar aan te spreken. Dat je aan de hand van casuïstiek tegen elkaar kunt zeggen: “dat wat hier nu gebeurt past toch niet bij onze principes” waarna je samen zoekt naar hoe dan wel. Net als bij een duurzame leefstijl gaat het in het sociaal domein om leiden en verleiden om samen dezelfde kant op te bewegen.

Over de auteurs: 

Karin Sok (Movisie)

Lieke Salomé (Nederlands Jeugdinstituut)