Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Er is moed voor nodig om in de spiegel te kijken

Zitting hebben of nemen in een adviesraad doen de meeste mensen vanuit hun grote betrokkenheid  bij het sociaal domein. Ook speelt de specifieke expertise van iemand een belangrijke rol om zich vrijwillig in te zetten voor de andere inwoners van de gemeente. Deze twee competenties, betrokkenheid en expertise, zijn goud waard voor gemeentes om van hun beleid een succes te maken.

Door Martijn Hulsendonderdag 21 november 2019

Als het goed is, beschikken de leden van de adviesraad ook over een breed netwerk. Als voelsprieten in de samenleving zijn zij oh zo belangrijk om goed onderbouwd te kunnen adviseren en te komen tot een advies dat gedragen wordt door de mensen om wie het gaat. Dat lijkt een open deur, maar in de werkelijkheid van alledag gaat het daar toch wel eens mis. Een adviesraad doet er daarom goed aan van tijd tot tijd heel kritisch in de spiegel te kijken. ‘Representeren wij echt al die mensen, of gaan wij soms toch iets teveel uit van ons eigen onderbuikgevoel, zitten wij niet een beetje in onze eigen bubbel en hebben wij niet een aantal blinde vlekken ontwikkeld?’

Om die vragen te stellen en ze te beantwoorden is moed nodig. En dan kan het helpen de hulp van buiten in te roepen. In Nederland beschikken wij over verschillende goede onderzoekbureaus die betrouwbaar en representatief onderzoek kunnen doen naar belangrijke issues waarvoor adviesraden zich gesteld zien. Zo’n onderzoek geeft de adviesraad allereerst de mogelijkheid goed gemotiveerd tot keuzes te komen, keuzes die gedragen worden door de mensen om wie het gaat. Bijkomend effect is dat zij zich dan niet alleen gehoord voelen, maar dat ook daadwerkelijk zijn.

Elk onderzoek vereist stappen die een voor een gezet moeten worden. Niemand is immers gebaat bij broddelwerk.

  1. Formuleer heel duidelijk en scherp de probleemstelling. Om welke vragen en achterliggende vragen gaat het precies?
  2. Bepaal wie tot de doelgroep van het onderzoek behoren. Zijn dit alleen de mensen van de adviesraad zelf, de huidige cliënten, potentiele cliënten of zelfs alle inwoners?  
  3. Stel een vragenlijst samen. Gebruik liever raadplegende vragen dan alleen vragen naar meningen. Het eerste type vraag levert een veel rijkere uitkomst op in de vorm van raadgevingen, tips en veel bijzondere informatie. Door dat soort vragen wordt denkkracht georganiseerd en vele ideeën verzameld.
  4. Bespreek met het onderzoeksbureau de gebruikte methodieken.
  5. Rapporteer en communiceer de uitkomsten van het onderzoek en vergeet daarbij niet de respondenten op de hoogte te brengen.

‘Is zo’n onderzoek niet veel te duur of is het niet heel ingewikkeld het allemaal op een verantwoorde manier uit te voeren, te analyseren en te verslaan?’, denkt u misschien. Ik kan u geruststellen. Dat kan allemaal reuze meevallen. Zeker als er gebruik gemaakt kan worden van bestaande structuren zoals bijvoorbeeld de Tip-burgerpanels van ons bureau Toponderzoek, maar uiteraard zijn er ook andere manier om te putten uit de kennis van je achterban, van de mensen voor wie je het doet.

Over de auteur: Martijn Hulsen is directeur Toponderzoek/ burgerpanels (www.toponderzoek.nl).