Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Transformatie van de jeugdhulp: doe het samen met de mensen om wie het gaat!

De gewenste transformatie van jeugdhulp is nog niet gerealiseerd. Dit bleek in 2018 uit evaluaties van de Jeugdwet door de Transitie Autoriteit Jeugd (TAJ) [1] en ZonMw [2]. Zij concluderen dat de doelen van de Jeugdwet [3] nog niet zijn behaald. Zo kost het bijna één op de drie ouders van vooral kwetsbare gezinnen veel moeite om hun weg te vinden in de jeugdhulp. Daarnaast is het beeld dat jongeren en ouders van jeugdhulp hebben, niet onverdeeld positief. Uit het onderzoek waarop ik vorig jaar promoveerde [4,5] bleek dat veel ouders en jongeren onder andere verwachten dat de hen aangeboden jeugdhulp niet zal werken, de relatie met de hulpverlener niet goed zal zijn, de hulp te duur zal zijn en te lang zal duren.

 

Door Marieke Nanningamaandag 4 maart 2019

Twee sporen om jeugdhulp verder te ontwikkelen

Dit beeld van jongeren en ouders kan adequate hulp in de weg staan, maar biedt mijns inziens vooral een kans om jeugdhulp beter af te stemmen op kinderen, jongeren en hun ouders. Dit kan individueel, in het contact tussen jongeren/ouders enerzijds en hulpverleners anderzijds, door het voeren van een open en gelijkwaardig gesprek over vragen als: Hoe vinden gezinsleden dat het met hen gaat? Waar wil men naartoe? Wat zou kunnen helpen en welke rol heeft een hulpverlener hierbij? De uitgangspunten en het gespreksinstrument van Positieve Gezondheid, waarvan inmiddels ook een kind-versie beschikbaar is [6], bieden hiervoor een mooi middel. Maar ook, als dit contact toch niet zo makkelijk verloopt, vertrouwenspersonen en onafhankelijk cliëntondersteuners [7]. Cliënten van gemeentelijke jeugdhulp hebben hier recht op, maar door onbekendheid wordt er nog te weinig gebruik van gemaakt. Een adviesraad zou dit blijvend onder de aandacht van de gemeente kunnen brengen! Het andere spoor, waar ook een actieve rol voor de adviesraad ligt, is het op gang brengen van het ‘collectieve’ gesprek met kinderen, jongeren en ouders: wat zijn hun ervaringen en wensen? Hiervoor zijn tal van (raadplegings)methoden beschikbaar, waarbij het belangrijk is het uitnodigend te houden en aan te sluiten bij de mensen waar het om gaat. Denk aan een ‘pizza-meeting’ op een school of in de kantine van de sportvereniging, wachtkamerinterviews bij het consultatiebureau, bij een wijkteam of een organisatie die jeugdhulp biedt.

Samen met de mensen om wie het gaat

Langs deze twee sporen ontstaat individueel en collectief zicht op ervaringen, wensen en behoeften, wat goed gaat en beter kan, én op welke stappen nodig zijn om te komen tot een effectieve en betaalbare jeugdhulp waar ouders en jongeren mee worden geholpen. Ook dat proces moet samen worden ingegaan, vanuit én met de jongeren en hun ouders, én met betrokken professionals. Goede jeugdhulp bereik je alleen samen met de mensen om wie het gaat!

Over de auteur: Dr. Marieke Nanninga Marieke Nanninga is projectleider participatie bij Zorgbelang Groningen. In diverse projecten, met ziekenhuizen, gemeenten, en kennisinstellingen, werkt zij aan de verbetering van de kwaliteit van zorg en ondersteuning vanuit de wensen en behoeften van én samen met de mensen zelf. Op 12 september 2018 promoveerde zij bij C4Youth (RUG|UMCG).

[1] Tussen droom en daad, op weg naar een volwassen jeugdstelsel – Transitie Auroriteit Jeugd https://transitieautoriteitjeugd.nl/files/vierde-jaarrapportage-taj-2018-03-28.pdfOpen dit document met ReadSpeaker docReader

[2] Eerste evaluatie Jeugdwet: na de transitie nu de transformatie – ZonMw https://www.nivel.nl/nl/publicatie/eerste-evaluatie-jeugdwet-na-de-transitie-nu-de-transformatie

[3] Actieprogramma Zorg voor de Jeugd: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2018/04/01/actieprogramma-zorg-voor-de-jeugd)

[4] Link naar het proefschrift: https://www.rug.nl/research/portal/en/publications/childrens-and-adolescents-enrolment-in-psychosocial-care-determinants-expected-barriers-and-outcomes(90902ce2-791f-474c-9905-1b5dfc3b3aa0).html

[5] Link naar Sociale Vraagstukken: https://www.socialevraagstukken.nl/ouders-en-kinderen-hebben-een-lage-dunk-van-jeugdhulp/

[6] Kind-versie spinnenweb van Positieve Gezondheid https://iph.nl/tools/voor-kinderen/

[7] https://adviespuntzorgbelang.nl/