Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

De jeugdigheid van alle generaties kan ons uit de crises halen

De multi-crises waar we inzitten roepen op tot nieuwe generaties oplossingen. Maar hoe doe je dat als in jouw (gemeentelijke) organisatie de oudere generaties groter zijn dan de jongste? Kan dat wel? Zeker! Een generatieperspectief maakt verrassende mogelijkheden zichtbaar. Het vraagt een manier van veranderen die werkenergie opwekt. 

Door Aart Bontekoningmaandag 18 januari 2021

De zin van generaties

Sociale processen - mensen maaksels, zoals manieren van leiden, besluiten, samenwerken, veranderen en dergelijke - hebben een houdbaarheidsdatum. Na die datum vormt het herhalen de bron van de meeste kleine en grote crisissen. Hoe herken je gedateerde sociale processen? Die nemen werkenergie weg bij iedereen en dat voel je. Bij het updaten ervan spelen opvolgende generaties een hoofdrol. Waar vind je de updates? In het gebied dat bij een generatie de meeste werkenergie opwekt! Iedere generatie richt zich op het updaten van andere gedateerde processen. Dat is in veel (werk)gemeenschappen een blinde vlek. En als je de update potentie niet ziet, kan je die ook niet benutten. 

Hoe kan je gedateerde processen vinden en het updaten activeren? 

Vraag iedere generatie – vijf tot zeven generatiegenoten - een top 5 te maken van wat de meeste werkenergie wegneemt. Zoek de overeenkomsten en deel die. Dan weet je wat je samen achterwege wilt laten. Dat kan lastiger zijn dan je denkt, vooral van diepgewortelde gedateerde gewoontes. Dat kan je gemakkelijker maken door die concreet in beeld te brengen en goed af te spreken hoe je die aanpakt. 

Vraag dezelfde generatie-groepen een top 5 te maken van wat de meeste werkenergie opwekt en af te spreken hoe ze dat daadwerkelijk gaan doen. Dan komen de updates tevoorschijn, die vaak het tegenovergestelde zijn van verouderde gewoontes, bijvoorbeeld concreet vergaderen in plaats van vaag; je eigen idee verder ontwikkelen, in plaats van op een A4 zetten voor het management; van binnenuit veranderen in plaats van top down. Vraag de andere generaties expliciet om steun.

Je kunt het luchtig houden, zonder het grotere belang – bij de tijd blijven en eigentijdse diensten leveren, die burgers hoog waarderen - uit het oog te verliezen, door met acteurs te werken. Je kunt zo de gedateerde energie-slurpers en de ge-update versies in beeld brengen. Het werkt verbindend als je dat samen doet en bevrijdend als je er samen om kunt lachen.

Nog drie relevante punten:
1) De jongste generatie is heel gevoelig voor gedateerde sociale processen, maar leerden niet daaruit weg te blijven en die te updaten. Daar hebben ze steun van ervaren collega’s bij nodig.
2) Oudere generaties hebben de neiging om onbewust gedateerde gewoontes te herhalen, uit gewoonte en niet omdat ze dat willen. Die hebben de jongste nodig om zich dat bewust te worden.
3) Een open interactie tussen generaties en expliciete steun van het management versnellen het tempo van het updaten. 

Over de auteur: Aart Bontekoning is sociaal psycholoog en generatie-expert (www.aartbontekoning.com). En auteur van het onlangs verschenen boek ‘Nieuwe generaties in vergrijzende organisaties, over evolutie van ons gedrag’.