Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Adviseren binnen regionale samenwerkingsverbanden: bezint eer ge begint

We zien steeds vaker dat gemeenten samenwerken in regionaal verband – met andere gemeenten – als het gaat om thema’s binnen het sociaal domein. Adviesraden worstelen hier soms mee: hoe kunnen wij hierin een rol pakken? En willen we dat überhaupt? In deze blog deel ik mijn ervaringen en tips. 

Door Petra van der Horstvrijdag 2 juli 2021

Mijn ervaring is dat je als lokale adviesraad makkelijk kunt verdwalen als het gaat om regionale samenwerkingsverbanden. Daarom is het belangrijk om eerst goed zicht te krijgen in welke regionale samenwerkingsverbanden uw gemeente actief is en welke taken de gemeente heeft neergelegd in/bij deze verbanden. Probeer ook te achterhalen op hoeveel en welke inwoners deze samenwerking betrekking heeft. Pas als je dit in beeld hebt kun je verder onderzoeken welke toegevoegde waarde het heeft om als raad zelf regionaal actief te worden. 

Een keus die je als lokale adviesraad kunt maken is contact zoeken met de advies- of cliëntenraden van de andere gemeenten die betrokken zijn in het regionale samenwerkingsverband. Om samen te kijken: wat gebeurt er precies op regionaal niveau, waar willen we invloed op hebben en hoe kunnen we dat (samen) realiseren? Soms zie je dat er regionaal informatiebijeenkomsten zijn belegd waar gemeenteraadsleden en adviesraadsleden voor worden uitgenodigd. Om informatie op te doen en/of om mee te denken. 

Als je eenmaal in beeld hebt wat de regionale samenwerking inhoudt en welke andere adviesraden betrokken zijn, dan is het goed je af te vragen wat de positie is van jullie eigen adviesraad in dit proces. Willen jullie vooral informatie uitwisselen met andere adviesraden en elkaar informeren? Of is het de bedoeling dat jullie ook samen met deze andere adviesraden gaan adviseren? En wat is de toegevoegde waarde hiervan, helemaal als je bijvoorbeeld een hele kleine gemeente bent in een groot regionaal samenwerkingsverband. 

Met name in dat laatste geval – maar ook als je adviesraad bent in een grotere gemeente – is het ook een optie om focus te leggen op lokaal adviseren: advies geven aan de betrokken beleidsmedewerker van jullie eigen gemeente. Vind uit wie dit is, zoek contact en deel wat volgens jullie behoeftes zijn van inwoners en knelpunten. Zo kan je de beleidsmedewerker adviseren en kan hij/zij op regionaal niveau een goede gesprekspartner zijn. Ook dat is een manier om regionaal invloed uit te oefenen! 

Het kan ook zijn dat gemeenten samen binnen een regionaal samenwerkingsverband een gemeenschappelijk advies vragen van de betrokken adviesraden. Wees er dan alert op dat er duidelijke regie is op dit proces. Dat er bijvoorbeeld vanuit het regionale samenwerkingsverband een aanspreekpunt is; iemand die ervoor zorgt dat alle betrokken adviesraden goed geïnformeerd worden over de inhoud, over het proces en de planning. Zodat adviesraden in hun eigen ‘club’ voorbereidend werk kunnen doen en kunnen adviseren vanuit het perspectief van hun eigen inwoners en gemeente. Begin alleen als er vooraf een duidelijke procesgang is en als je weet wat jouw rol kan zijn als lokale adviesraad.

Over de auteur: Petra van der Horst is directeur Koepel Adviesraden Sociaal Domein.