Onderzoek toont aan dat de helft van de jonge ouders zich soms uitgeput voelt en één op de vijf ouders kampt met een parentale burn-out. Luijk wijst op drie maatschappelijke trends die opvoeden moeilijker maken:
- Onzekerheid over de normale ontwikkeling van hun kind.
- De druk van perfectionisme in onze maatschappij.
- Aarzeling om hulp te vragen aan vrienden of buren.
Hulp vragen en de rol van het netwerk
Deze blog richt zich op het laatste punt: het niet durven vragen om hulp. Slechts een kwart van de ouders ontvangt hulp van hun netwerk, terwijl tweederde dit niet durft te vragen. Volgens Luijk heerst er ‘vraagschaamte’, waardoor ouders vaak formele jeugdhulp inschakelen voor alledaagse opvoedvragen. Dit belast de jeugdhulp, waardoor er minder hulp beschikbaar is voor ernstige problemen.
Het is goed wanneer ouders zich al tijdens de zwangerschap afvragen wie ze eventueel om hulp kunnen vragen wanneer ze het niet meer voor elkaar krijgen. Wanneer iemand al veel stress ervaart is het moeilijk om te bedenken wie je om hulp kunt vragen.
Gemeenten spelen hierin een cruciale rol door te investeren in een sterke pedagogische basis. Die stimuleert de ontwikkeling van kinderen en ondersteunt ouders bij het opvoeden. Het draagt bij aan een gezond, veilig en kansrijk opgroeien en helpt bij het omgaan met alledaagse opvoedvragen. Voorzieningen waar ouders elkaar kunnen ontmoeten en professionals beschikbaar zijn, zijn hierbij essentieel.
Preventie en sociale steun
Preventie levert veel op voor ouders, kinderen en de maatschappij. Tessa Roseboom, hoogleraar Vroege ontwikkeling, benadrukt dat investeren in preventie voor en na de geboorte hoog rendement oplevert. Nobelprijswinnaar James Heckman toont aan dat vroege investeringen het meeste opleveren. Economisch gezien betekent dit o.a. minder medische kosten en uitkeringen. Vanuit het kinderrechtenperspectief moeten de belangen van het kind altijd voorop staan. Ouders zijn als eerste verantwoordelijk voor hun kind maar de overheid moet zich maximaal inspannen om ouders te ondersteunen om hun kind de kans te geven hun potentieel te ontwikkelen.
Een sterke pedagogische basis is hiervoor belangrijk. Ouders moeten elkaar op een laagdrempelige manier kunnen ontmoeten en ondersteunen. Initiatieven zoals Home-Start verbinden ouders en organiseren ouderontmoetingen in wijken en dorpen. Een goed sociaal netwerk biedt belangrijke ondersteuning en fungeert als buffer bij stress. Dit vermindert de behoefte aan professionele hulpverlening. Ouders kunnen zo met de hulp van hun netwerk de regie over hun leven behouden en problemen zelfstandig aanpakken.
De rol van de Adviesraden Sociaal Domein
Dit alles gebeurt niet vanzelf. De Adviesraden Sociaal Domein kunnen een belangrijke rol spelen in het versterken van netwerken rondom ouders. Het is belangrijk om te kijken wat er al is in de gemeente en wat er nog nodig is om dit netwerk duurzaam te versterken.
Over de auteur: Gerda Groen is programmamanager Home-Start Nederland.
