Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Lid zijn van de adviesraad: netwerk of achterban?

Vaak zie ik in vacatureteksten voor het werven van adviesraadsleden dat men vraagt dat iemand een achterban heeft. Het is belangrijk om helderheid te hebben wat we hier onder verstaan, om verwarring te voorkomen.

 

Door Petra van der Horstmaandag 27 mei 2019

In gesprek met inwoners

Om je werk te kunnen doen in de adviesraad moet je je inbreng in de dialoog binnen de adviesraad kunnen baseren op meer dan alleen je eigen ervaringen en ideeën. Daarvoor is het nodig dat je in je dagelijks leven, in je eigen omgeving, verschillende soorten mensen spreekt die ervaringen hebben met vraagstukken die binnen de adviesraad relevant zijn. Over opvoeding, zelfstandig wonen, schulden hebben, gebruik maken van jeugdzorg, huishoudelijke hulp, vrijwilligerswerk, etc. Als adviesraadslid heb je dus mensen om je heen nodig met wie je communiceert om te weten wat er leeft. Dat betekent overigens niet dat je ieder gesprek voert vanuit jouw rol als adviesraadslid. Je kunt ook gewoon met anderen in gesprek zijn omdat je geïnteresseerd bent in wat er speelt in het leven van mensen. Het is aan jou om te bekijken wat je kan gebruiken in je rol als lid van de adviesraad.

Achterban versus netwerk

Je hebt als adviesraadslid dus een persoonlijk netwerk dat je benut om te kunnen functioneren in de adviesraad. Dat is iets anders dan een achterban hebben. Want in dat geval wordt jouw bijdrage gedragen door een aantal mensen die jou heeft gekozen. Je raadpleegt die mensen ook gericht en peilt wat hun mening is over bepaalde zaken. Oftewel: je opereert namens deze groep. Dit is alleen maar aan de orde als je in de adviesraad zit namens een (belangen)organisatie die jou afgevaardigd heeft om deel te nemen in de adviesraad. Dat vraagt ook om goede afspraken: mag jij ook op persoonlijke titel dingen inbrengen in de adviesraad, of moet dit altijd vooraf besproken worden met de organisatie van waaruit je spreekt? Praat je namens de achterban, heb je een boodschap meegekregen of mag je ook je eigen inbreng hebben? Een achterban hebben is dus wat anders dan een netwerk. Adviesraadsleden spreken vaak op persoonlijke titel, zonder last of ruggenspraak. En in dat geval is er geen sprake van een achterban.   

Inwoner met een netwerk

Wat verder nog belangrijk is in dit kader, is het feit dat adviesraadsleden niet spreken namens alle inwoners. Nee, ze zijn een inwoner met een netwerk en brengen het inwonersperspectief binnen bij de gemeente. Adviesraadsleden vertegenwoordigen geen groep, maar ze hebben in het dagelijks leven connecties of relaties met een groep. Hierdoor weten ze wat er bij die groep leeft en speelt en dát kunnen ze inbrengen in de adviesraad. Ook adviesraadsleden kunnen niet zomaar ‘even’ 30 mantelzorgers bevragen over een bepaald thema. Die verwachting is niet realistisch en daar moeten wethouders en beleidsadviseurs zich ook van bewust zijn, wat mij betreft. De kracht van de adviesraad is dat de leden met elkaar uitwisselen wat ze zien, weten en horen over een bepaald onderwerp. Omdat ze hun voelhorens uitzetten in hun omgeving, omdat ze mensen uit hun netwerk spreken. Op die manier brengen ze de buitenwereld binnen in het gemeentehuis. Als adviesraadslid heb je wel een bepaalde inspanningsverplichting om in gesprek te gaan met inwoners uit jouw gemeente. Om te spreken met mensen op wie gemeentelijk beleid effect heeft. Maar dat kan zowel klein- als grootschalig.

Over de auteur: Petra van der Horst is directeur Koepel Adviesraden Sociaal Domein.