Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Burgerberaden: wat moet je ermee?

Toen onze voorzitter Kim Putters het laatste noemde in een artikel in de Volkskrant ben ik vaak gebeld met de vraag of het waar is: gaat de SER echt aan de slag met een burgerberaad? Mijn antwoord luidt: dat weten we nog niet, dus daar kan ik nog niet zoveel over vertellen. Maar al die telefoontjes geven wel aan dat dit onderwerp enorm leeft.  

 

 

Door Amy Eaglestonemaandag 13 februari 2023

Bij verschillende ministeries wordt gewerkt aan een nationaal burgerberaad voor klimaatbeleid en in de Tweede Kamer werd laatst ook voorgesteld om er eentje voor zorgbeleid in te voeren. Grote kans dat we in de toekomst vaker nationale burgerberaden gaan tegenkomen dus. 

Lokaal burgerberaad

Lokale bestuurders beginnen zich inmiddels misschien ook af te vragen of ook zij met een burgerberaad aan de slag moeten. Ik vermoed dat een lokaal burgerberaad vergelijkbare vragen oproept als bij de SER, zoals: hoe zorg ik ervoor dat ik niet weer dezelfde participatietijgers aan tafel krijg? Welke beschikbare middelen zijn er om een zo groot proces op te zetten? En, welke ruimte is er in bestaande structuren en processen voor de uitkomsten?

Een burgerberaad vraagt hoe dan ook veel inzet van zowel burgers, bestuurders en beleidsmedewerkers, maar ik heb een aantal uitgangspunten samengesteld die het opzetten en uitvoeren mogelijk iets makkelijker maakt. 

 

Verbind uw organisatie eraan: zorg vooraf dat uw organisatie en besluitvormers bereid zijn serieus om te gaan met de resultaten. Doet u dit niet dan is er een grote kans dat de deelnemers (en uzelf) gedesillusioneerd achterblijven. Om dit te doen moet u van tevoren nagaan waar ruimte is voor input en welke afspraken daarover gemaakt kunnen worden.

 

Maak het uzelf niet te moeilijk: kies een onderwerp waarover nog iets te beslissen valt en stel liever een vraag waarvan de antwoorden op waarden zijn gebaseerd in plaats van technische kennis. Maak het bovendien behapbaar voor deelnemers: kies een onderwerp waar ze zich kunnen inleven of waar ze direct mee te maken hebben. 

 

Verkies inclusie boven representativiteit: een burgerberaad hoeft niet uit 150 burgers te bestaan, het kunnen ook 25 zijn. Wel is het moeilijk om een kleine groep representatief te maken. Focus daarom op inclusie en zorg er in ieder geval voor dat de doelgroep van het beleid, en kwetsbare groepen in de samenleving, een duidelijke stem krijgen. 

 

Begin ermee: er zijn veel struikelblokken die u misschien doen afschrikken, en het zal niet altijd perfect verlopen, maar het belangrijkste van participatie en in dit geval burgerberaad is ergens te beginnen. Ga in gesprek met burgers en belanghebbenden over hoe zij hun betrokkenheid kunnen vormgeven. 

 

Meer informatie over burgerberaden:

Adviesrapport Commissie Brenninkmeijer

Netwerk Burgerberaad

 

Over de auteur: Amy Eaglestone is senior beleidsadviseur bij de Sociaal Economische Raad, zij is expert democratie en dialoog, en was secretaris van de commissie Brenninkmeijer die het adviesrapport ‘Betrokken bij Klimaat’ uitbracht.