De hospita mag haar stoffige imago achter zich laten, want deze vorm van kamerverhuur wordt steeds populairder. We zien haar steeds vaker terugkeren als oplossing voor de woningnood onder studenten, maar ook zeker als oplossing voor mensen die hun woning verliezen door scheiding, te hoge huren en inkomensderving. Het project Onder de Pannen - een initiatief van De Regenboog Groep - werkt op basis van hospitaverhuur en maakt het sinds 2015 mogelijk om Amsterdammers legaal, en zonder gekort te worden op toeslagen en uitkeringen, een kamer te laten verhuren aan stadsgenoten in woningnood. En steeds meer gemeenten in Nederland volgen. Inmiddels zijn er meer dan 11 gemeenten die Onder de Pannen via een social franchise formule opgezet hebben.
Privacy
Bep (58): “Onze kinderen zijn allemaal uitgevlogen en het zat het mij al een poos niet lekker dat wij zoveel ruimte hebben, terwijl anderen niet eens een eigen kamer hebben. Jamal (63) woont nu vier maanden bij ons. Hij is een makkelijke huurder, heel bescheiden en open. Als ik vertel dat wij een kamer verhuren aan een vreemde, vinden mensen dat een akelig idee. Vaak krijg ik vragen over het ontbreken van privacy. Maar zo ervaren wij het niet. We delen alleen de keuken en de douche, daarnaast brengt het ook veel. We kunnen goed met elkaar opschieten en soms helpt hij mij even uit de brand als ik het te druk heb. Dan kookt hij bijvoorbeeld voor ons.” Jamal: “Wij praten en lachen veel samen, en geven elkaar voldoende ruimte. Toch wil ik op een gegeven moment een kamer voor mezelf. Ik zoek al zeven jaar, maar het blijft moeilijk om iets betaalbaars te vinden. Op de lange termijn hoop ik op een huis met mijn eigen meubels en fotolijstjes. Ik spreek twee keer per week af met mijn contactpersoon bij Onder de Pannen. Zij helpt mij in de zoektocht naar een eigen woning. Op een dag gaat het lukken!”
Aanspraak
Tobias (56) verhuurt een kamer aan een kennis in woningnood. Hij woont al bijna dertig jaar in zijn koopwoning, eerst met zijn partner en nu alleen. “Toen ik hoorde dat Herman in de problemen zat, wilde ik hem graag helpen. Ik heb de ruimte toch. Het scheelt mij huur, maar na al die jaren alleen wonen vind ik het ook fijn om aanspraak te hebben thuis.” Als Herman vertrekt, overweegt Tobias opnieuw iemand in huis te nemen. “Maar dat hangt van de persoon af. Ik heb nu misschien wel geluk dat het tussen ons ook klikt. Het liefst zou ik in ieder geval iemand in huis nemen die net zo rustig is als Herman”
Onzichtbaar
Steeds meer mensen raken door diverse omstandigheden zoals scheiding of verlies van werk en het tekort aan betaalbare woningen hun thuis kwijt. Ze zijn vaak ‘onzichtbaar’ doordat zij als ‘zelfredzame’ zelf oplossingen zoeken. Ze slapen bij familie of kennissen, in hostels of hotels, in tuinhuisjes of in hun auto. De meeste mensen hebben een baan en een netwerk. Maar na verloop van tijd stapelen problemen zich op; niet je eigen plek hebben zorgt voor stress en ongemak. Ric (63) - die zonder woning kwam te zitten na zijn scheiding - vertelt in november aan de Telegraaf dat hij zo’n vier jaar van vriend naar zomerhuisje naar kennis hopte: “Je voelt je zo klein als je steeds moet vragen of je misschien de wasmachine even mag gebruiken. En als er op een ochtend geen ‘goedemorgen’ meer wordt gezegd, weet je dat je weer moet gaan.”
Woonrust
Naast Onder de Pannen, gebruikt de Regenboog Groep uit Amsterdam nog andere beschikbare vierkante meters om de zogenaamde onzichtbare of economisch daklozen een jaar woonrust te bieden, zodat zij met hulp, op zoek kunnen gaan naar een duurzame woonoplossing. Via Tijdelijk Onder Dak worden mensen geplaatst in sloop- en renovatiewoningen, gescheiden ouders kunnen terecht bij een Parentshouse en verder wordt in overleg met de gemeente en vastgoedbeheerders gekeken hoe kantoorruimte of leegstaande panden bewoonbaar gemaakt kunnen worden. Dit doen zij in overleg met gemeenten en woningcorporaties, maar ook met commerciële vastgoedbeheerders als Vesteda en Heimstaden. Samen maken zij het mogelijk ook mensen met een (sociale) huurwoning, of met een participatiewet-uitkering of AOW een kamer legaal te laten verhuren en er een financieel extraatje aan over te houden.
Benieuwd of Onder de Pannen of een van de andere Tijdelijk Wonen- oplossingen interessant zou zijn in jouw gemeente? Neem contact op met Mira Weijs (mweijs@deregenboog.org - 0682592244) of Kiki Hendricksen (khendricksen@deregenboog.org 0657846819).
Verder lezen, luisteren en kijken:
Reportage in Vrij Nederland.
Uitzending Op1 op 13 december 2023 over economische daklozen.
TIP: Speciaal voor leden van de Koepel organsieert de Koepel Adviesraden Sociaal Domein op 6 februari a.s. het webinar Dakloze mensen in beeld. Er zijn nog plaatsen beschikbaar!
Over de auteur: Cora Hendriks werkt bij Tijdelijk Wonen van De Regenboog Groep, samen met het team zetten zij zich in voor de economisch daklozen in Amsterdam en omstreken.
