De ongelijkheid in Nederland is hardnekkig. Ondanks de toegenomen welvaart zien we steeds meer mensen afglijden. Laatst schrok ik van een onderwerp in het NOS-journaal over de stijging van het aantal mensen met een modaalinkomen dat gebruik maakt van de voedselbanken. Ik vind dit zorgelijk, want het gaat goed met de economie. Als het ons nú niet lukt om iets te doen aan die ongelijkheid wanneer dan wel?
Aan de ene kant zien we mensen die gezond en goed opgeleid de arbeidsmarkt bestormen, gemakkelijk hun weg vinden en zichzelf weten te positioneren. Ze krijgen een vast contract met veel zekerheid en een goed inkomen waarvan ze kunnen leven én sparen. Aan de andere kant zie ik ook de mensen die veel moeite hebben om mee te komen. Ze hebben het vaker minder getroffen met een beperking, een (chronische) ziekte of ander onheil in hun leven. Deze mensen zijn al blij als ze in staat zijn om te werken, werk krijgen en een inkomen hebben waarmee alle vaste lasten kunnen worden betaald. Voor hen is niet rood staan aan het einde van de maand en gewoon drie gezonde maaltijden per dag kunnen eten het hoogst haalbare.
In de tussentijd zie ik dat de overheid en alle uitvoerende instanties steeds verder van burgers komen te staan. Tegenwoordig moet alles namelijk digitaal: via websites, apps en facebook mogen we onze stem laten horen of een formulier downloaden en invullen. Dat geldt ook voor de meer dan 1 miljoen laaggeletterden of digibeten in dit land. Dit zijn meer dan 1 miljoen mensen die het moeten hebben van persoonlijk contact om hun stem te laten horen, aan inkomen of werk te komen.
Deze burgers hebben baat bij een sterke lobby. Ze moeten een podium krijgen waarop zij kunnen staan en hun eigen verhaal kunnen vertellen om invloed uit te oefenen op wetgeving, beleid en uitvoering. Zij hebben baat bij belangenorganisaties en cliëntenraden die namens hen invloed kunnen uitoefenen om het tij te keren. De stem van de minderbedeelden onder ons is anno 2020 harder nodig dan ooit, zowel op lokaal als op landelijk niveau.
Het is mij daarom een doorn in het oog dat met de decentralisatie van de Participatiewet, Wmo en Jeugdwet de cliëntenraden voor werk en inkomen dreigen te worden ondergesneeuwd in de brede sociaal domein raden. Uiteraard hebben cliënten meer baat bij een integrale benadering van hun situatie maar wat schieten zij hiermee op als werk en inkomen nauwelijks aan bod komt bij de vorming van brede cliëntenraden? Het zou anders moeten. Een baan of een uitkering zorgt voor inkomen waarmee mensen hun bestaanszekerheid kunnen voorzien. Pas daarna kunnen zij participeren. Ik denk daarom dat het geen overbodige luxe is als jij en ik de komende tijd onze stem gaan verheffen op dit thema. Niet om te roepen dat alles weer moet worden zoals vroeger. Nee, maar er weer voldoende aandacht is voor deze groep mensen. Totdat de lobby-armoede is opgeheven. En we beginnen gemakkelijk. Wat vind je ervan dat gemeenteraadsleden en wethouders eens gaan turven hoe vaak werk & inkomen onderdeel vormt van hun agenda? En ook: hoe vaak inwoners hierover hun stem kunnen laten horen, vooral als dit wordt vergeleken met de WMO of Jeugdzorg? Ik wacht met spanning jouw brief af want ik ben erg benieuwd wat jij hiervan vindt? Wat zou volgens jou de eerste stap moeten zijn in de strijd tegen de lobby-armoede voor de ‘onderkant’ van de samenleving.
Over de auteur: Amma Asante is voorzitter Landelijke Cliëntenraad.
Lees hier de reactie van Bert Holman op deze blog
