Sociaaleconomische status (bepaald door inkomen, opleiding en positie op de arbeidsmarkt) beïnvloedt de levensverwachting en het aantal jaren dat iemand in goede gezondheid leeft. Ook iemands mondgezondheid is afhankelijk van SES. Uit cijfers van het CBS blijkt dat hoe lager het inkomen, hoe slechter de ervaren mondgezondheid is en hoe minder de tandarts of mondhygiënist wordt bezocht. Opvallend is dat dit ook geldt voor mensen met een lage SES die een aanvullende tandartsverzekering hebben.
Opleidingskliniek
We beschrijven hier kort een verkennend onderzoek, waarin de vraag centraal stond hoe mondzorg toegankelijker kan worden in de Arnhemse wijk Presikhaaf. Presikhaaf is een multiculturele wijk met een lage sociaal economische status. In de wijk is een gezamenlijke opleidingskliniek gevestigd van de opleiding Tandheelkunde van het Radboudumc en de opleiding Mondzorgkunde van de HAN University of Applied Sciences. In deze opleidingskliniek worden patiënten tegen gereduceerd tarief behandeld door studenten, onder begeleiding van docenten van beide opleidingen. De bewoners van de wijk weten de opleidingskliniek echter onvoldoende te vinden. Hoe kan de opleidingskliniek de toegankelijkheid van mondzorg in Presikhaaf vergroten? Voor een antwoord op deze vraag moeten we begrijpen wat bewoners op dit moment tegenhoudt om (vaker) mondzorg te ontvangen, en waar hun wensen en behoeften liggen.
Domeinoverstijgende samenwerking
Om in de huid van de bewoners van Presikhaaf te kruipen en vanuit een breed perspectief te kijken, vormden we een multidisciplinair team. Het bestond uit wijkpartners, studenten van verschillende opleidingen en praktijkgerichte onderzoekers uit zowel het economisch als het paramedisch domein. Deze domeinoverstijgende samenwerking was cruciaal: de wijkpartners (maatschappelijke en zorgprofessionals) kennen de wijk en hun bewoners goed, de onderzoekers uit het paramedisch domein weten alles van mondzorg, de onderzoekers uit het economisch domein zijn gewend om in de huid van de ‘doelgroep’ te kruipen, en de studenten van verschillende opleidingen droegen bij met hun frisse en nieuwsgierige blik. Gezamenlijk brachten we de perspectieven van de wijkprofessionals in beeld en spraken we met wijkbewoners zelf. Ook spraken we met patiënten en medewerkers van de opleidingskliniek, en onderzochten we de fysieke en online vindbaarheid en toegankelijkheid van de kliniek.
Wijkpartners: samenwerken loont
Uit het onderzoek bleek dat bewoners relatief weinig bezig zijn met preventieve mondzorg. De kosten van mondzorg, schaamte over de eigen (financiële) situatie en wantrouwen tegenover instanties vormen een belangrijke drempel voor het ontvangen van mondzorg. Ook bleek dat de opleidingskliniek zowel fysiek als online weinig vindbaar en toegankelijk is. Wijkpartners en bewoners waren overwegend positief over de kliniek nadat we haar beschreven. Meer samenwerking tussen wijkpartners en de kliniek kan helpen om wijkbewoners op een ‘warme’ manier in de opleidingskliniek te introduceren en zo bij te dragen aan de toegankelijkheid van mondzorg in Presikhaaf.
Heeft uw initiatief in het sociaal domein ook moeite om de beoogde doelgroep te bereiken, en denkt u dat ons praktijkgericht onderzoek daar iets in kan betekenen? Neem dan contact op met Debra Trampe (debra.trampe@han.nl) voor een verkennend gesprek. We zijn vooral actief in Midden en Oost-Nederland.
Over de auteurs:
Debra Trampe is Associate Lector Customer Insights binnen het Kennis- en Innovatiecentrum Business en Communicatie aan de HAN University of Applied Sciences.
Renee Jenniskens is docent en onderzoeker bij de opleiding Mondzorgkunde aan de HAN University of Applied Sciences
