Een vraag die mij al lang bezighoudt: hoe komt het toch dat mensen niet goed op de hoogte zijn van onafhankelijke cliëntondersteuning? Mensen die deze ondersteuning hard nodig hebben? Het is gratis en iedereen heeft er recht op!
De wet bestaat al sinds 2015 en toch dwalen mensen iedere dag in het oerwoud van wet- en regelgeving op zoek naar passende zorg en ondersteuning. Terwijl er deskundige, betrokken en onafhankelijke cliëntondersteuners zijn die deze mensen zo goed kunnen helpen en wegwijs kunnen maken in de complexe wereld van zorg en welzijn. Onlangs verscheen er een onderzoek van I&O Research in opdracht van het ministerie van VWS. Uit dit onderzoek blijkt dat de onafhankelijke Wmo cliëntondersteuner de grote onbekende is.
Cliëntondersteuning is blijkbaar niet zichtbaar genoeg en voor veel mensen vaak ook niet toegankelijk. Hoe dit komt? Ik denk door de manier waarop cliëntondersteuning is geregeld. Het verankeren van cliëntondersteuning in twee verschillende wetten – de Wmo en de Wlz- zorgt voor enorm veel onduidelijkheid en grenzen. Als onafhankelijk cliëntondersteuner krijg je met veel vragen te maken die domeinoverstijgend zijn. Veel zaken waar mensen met een zorgvraag tegen aan lopen zijn complex en gaan dwars door alle domeinen heen. Op zo’n moment is het een uitkomst als je een beroep kunt doen op een onafhankelijk cliëntondersteuner. Deze cliëntondersteuner moet dan wel beschikbaar zijn. Helaas is dat bij veel gemeenten nog altijd niet goed geregeld en dat vind ik zorgelijk.
In mijn dagelijkse praktijk als cliëntondersteuner zie ik mensen compleet vastlopen in de zorgvraag die ze hebben. Vaak weten ze niet waar ze moeten beginnen, welke stappen ze kunnen nemen en worden ze van kastje naar de muur gestuurd. En dat begrijp ik volledig; het is zo’n ingewikkelde wereld. Zelfs ik moet mijn best doen de weg niet kwijt te raken!
Een voorbeeld uit de praktijk waar ik als onafhankelijk cliëntondersteuner echt het verschil heb kunnen maken wil ik hier kort beschrijven. Ik werd benaderd door een meneer. Hij lag in het ziekenhuis en was uitbehandeld en zou niet lang meer te leven hebben. Hij wilde graag naar huis om daar in het bijzijn van familie en vrienden zijn laatste levensfase te kunnen doorbrengen. Hij wist niet hoelang hij nog had. Het kon een aantal weken of een aantal maanden zijn. Naar huis gaan kon alleen met passende zorg in de thuissituatie; en daar liep het vast. Door de krapte in de zorg lukte het niet om passende zorg te vinden. Gelukkig kon meneer met behulp van de gemeente een beroep doen op onafhankelijke cliëntondersteuning. Door een luisterend oor te bieden, buiten de kaders te denken en door mijn vastberadenheid lukte het toch om de zorg thuis geregeld te krijgen. Hierdoor kon meneer naar huis en heeft hij op zijn manier afscheid kunnen nemen van al zijn dierbaren in zijn eigen vertrouwde omgeving. Ondanks de verdrietige situatie heeft het mij ook een voldaan gevoel gegeven, omdat ik voor iemand toch iets heel waardevols heb kunnen regelen.
Naast onafhankelijk cliëntondersteuner voor de Wlz en Wmo ben ik ook voorzitter van de beroepsvereniging BCMB (beroepsvereniging van cliëntondersteuners). Als beroepsvereniging volgen wij op de voet alle ontwikkelingen rond cliëntondersteuning. We zetten in op meer bekendheid over dit geweldige vak waar zoveel mensen bij zijn gebaat. Maar dan moet het wel beschikbaar en vindbaar zijn in iedere gemeente!
Meer weten over cliëntondersteuning? Kijk op www.regelhulp.nl of www.bcmb.nl.
Over de auteur: Trudy Roffel is onafhankelijk cliëntondersteuner bij Thuis in cliëntondersteuning en voorzitter bestuur BCMB.