Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Digitale toegankelijkheid in coronatijd: waarom en hoe?

In deze blog neem ik je mee in het waarom en hoe van toegankelijkheid van gemeentewebsites. Waarom moet dat juist nu? En kan dat wel in coronatijd, waarin zoveel zaken prioriteit lijken te hebben? Hieronder lees je over de formele verplichtingen en waarom het juíst nu belangrijk is. En wat kan een Adviesraad Sociaal Domein hierin betekenen? Ik geef je enkele tips, en informatie over de toolkit ‘Maak je gemeentewebsite toegankelijk’. 

Door Claartje Sadéevrijdag 29 mei 2020

EU-richtlijn ‘Digitale toegankelijkheid’

Op 23 september moeten alle (semi-)overheden voldoen aan het Besluit Digitale Toegankelijkheid. Dit is een voortvloeisel uit de EU-richtlijn ‘Digitale toegankelijkheid’. Daarin is bepaald dat de overheid verplicht is openbare voorzieningen (digitaal) toegankelijk te maken en te houden voor alle burgers. Gemeenten zijn - naast het rijk, het RIVM en de GGD’s – belangrijke verstrekkers van informatie en dienstverlening rond het coronavirus. Gelukkig zijn de eerste stappen naar digitale toegankelijkheid inmiddels gezet. Maar toch, weinig websites zijn nu al vollédig toegankelijk. Hierdoor kunnen mensen met bijvoorbeeld een visuele of auditieve beperking de website niet of niet goed gebruiken.

Digitaal in plaats van fysiek

Moet digitale toegankelijkheid nu wel prioriteit krijgen? Dat kun je je afvragen nu de coronacrisis ons leven voor een deel beheerst en ook de gemeenten voor flinke uitdagingen stelt. Mijn antwoord is ja, juíst nu. In een tijd waarin zoveel nieuwe digitale middelen dagelijks worden gebruikt, is het des te belangrijker aan de toegankelijkheid hiervan de hoogste prioriteit te geven. Dat geldt ook voor websites. Juíst nu gemeenten de openstelling van het fysieke loket beperken en ons vragen zaken zoveel mogelijk via het digitale loket af te handelen, zouden zij de toegankelijkheid van hun website een boost moeten geven.

Niet alles in één keer – wel juiste prioritering

En dat niet alles in één keer kan, is duidelijk. Maar hoe stel je dan als gemeente de juiste prioriteiten? En is het in deze anderhalvemetersamenleving mogelijk om ervaringsdeskundigen – de eindgebruiker met een beperking – mee te laten kijken? Voor een goed resultaat wel zo belangrijk, denk ik. Om gemeenten een helpende hand te bieden geef ik hieronder een aantal tips waarmee direct aan de slag gegaan kan worden.

Maak eerst de corona-gerelateerde informatie op de website gemakkelijk vindbaar, leesbaar en toegankelijk:

  • Informatie over het coronavirus, links naar andere sites en informatie voor specifieke doelgroepen zoals mensen met een verstandelijke beperking;
  • informatie over lokale corona-initiatieven zoals een boodschappendienst of initiatieven tegen eenzaamheid;
  • zorg-gerelateerde onderwerpen (WMO, mantel- en respijtzorg) en extra of alternatieve vormen van ondersteuning, bijvoorbeeld voor dagbesteding;
  • informatie over inkomensondersteuning, zoals voor ondernemers en ZZP-ers;
  • informatie over vervoer;
  • informatie over onderwijs (zoals extra ondersteuning voor kinderen met een beperking).

Technische ‘quick wins’

Daarnaast zijn snel en makkelijk een aantal technische ‘quick wins’ te behalen, die de toegankelijkheid voor mensen met een beperking direct doet toenemen. Het zijn aanpassingen – overeenkomstig de officiële toegankelijkheidscriteria - die een webredactie zelf kan uitvoeren, zonder tussenkomst van een webbouwer of extern leverancier. Het gaat om het gebruik van:

  • De koppenstructuur (‘headings’);
  • betekenisvolle links (omschrijving van de link of button);
  • alternatieve tekst bij afbeeldingen;
  • ondertiteling en audiodescriptie van video’s en geluidsopnames.

Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan een toespraak van de burgemeester om bewoners een hart onder de riem te steken in deze tijden van coronacrisis.

Betrekken ervaringsdeskundigen, ook in coronatijd

Het betrekken van de eindgebruiker – in het geval van webtoegankelijkheid dus mensen met een beperking – wordt steeds meer gemeengoed. Door ervaringsdeskundigen te laten meekijken en –testen wordt je website pas echt toegankelijk én gebruiksvriendelijk. Bovendien wijst de praktijk uit dat zo’n website voor iederéén prettiger in het gebruik is.

Adviesraden Sociaal Domein 

De Adviesraden Sociaal Domein kunnen gemeenten nog eens extra aansporen tot het toegankelijk maken van hun website. En de noodzaak onderstrepen om dit vóór 23 september voor elkaar te hebben. De toolkit ‘Maak je gemeentewebsite toegankelijk’ kan adviesraden én gemeenten hierbij helpen. In deze toolkit staat veel informatie en praktische tips over hoe je dit (samen met ervaringsdeskundigen) kunt doen. Hier kan je ook meer informatie vinden. https://iederin.nl/toolkit-maak-je-gemeentewebsite-toegankelijk/toolkit-wat-moet-je-weten/

De VNG heeft via haar kanalen al bekendheid gegeven aan deze toolkit. Dus ik zou zeggen: Snel aan de slag om gemeentewebsites óók voor mensen met een beperking toegankelijk en gebruiksvriendelijk te maken!

Ieder(in) is benieuwd hoe ver jouw gemeente is met het toegankelijk maken van de website. Via het Platform Klink kun je met andere belangenbehartigers ervaringen en tips uitwisselen. Over lokale inclusie is al een gesprek geopend. Wil je hierover meepraten? Ga dan naar https://www.platformklink.nl/gesprek/is-de-website-van-jouw-gemeente-al-toegankelijk/

Over de auteur: Claartje Sadée is beleidsmedewerker toegankelijkheid Ieder(in)