Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

De blik van degene om wie het gaat

Ik denk vaak terug aan Wil. Wil met z’n touwtje. Het was een wit-rood-blauw gekleurd stukje touw dat Wil áltijd bij zich had, waar hij ook ging. Het touwtje was net iets langer als de rolstoel van zijn vrouw breed was. Met z’n touwtje plaveide hij de weg voor haar en anderen die op een rolstoel waren aangewezen. Als het touwtje aangaf dat zijn vrouw ergens niet langs kon, liep Wil in een rechte lijn door naar het bureau van de verantwoordelijke ambtenaar in het stadskantoor in Zwolle waar ik destijds wethouder was. Wil opende mijn ogen voor de wereld van zijn vrouw, voor haar perspectief. Als we hen al bij de tekentafel van onze plannen betrokken, konden we zorgen voor een toegankelijke stad en toegankelijke gebouwen en hoefden we bovendien achteraf geen fouten meer te herstellen. Voor ons was Wil van onschatbare waarde, net als de adviesraden voor het sociaal domein waar menig Wil zich vertegenwoordigd ziet.

Door Erik Dannenbergdinsdag 7 juli 2020

Nu ik als voorzitter van Divosa werk, blijft het perspectief dat Wil me gaf het uitgangspunt bij wat ik doe. Juist die blik, vanuit de belevingswereld van mensen om wie het gaat, daar draait het om in het sociaal domein. Ook nu we in het sociaal domein kijken hoe we verder gaan ‘na corona’. Dat vooral kwetsbare mensen zijn getroffen door de coronamaatregelen, staat inmiddels als een paal boven water. Vooral mensen die vóór de crisis al in een kwetsbare situatie zaten. Huishoudens met een wankele bestaanszekerheid bijvoorbeeld, of jongeren met een onderwijsachterstand en mensen met ggz-problematiek. Dat juist kwetsbare mensen in onze samenleving de rekening gaan betalen voor de coronacrisis vind ik onverteerbaar. Het is nu aan ons, beleidsmakers, om dat te voorkomen. Laat de crisis fungeren als een vergrootglas die ons heeft laten zien waar we werk te doen hebben. En laten we ook zien wat de crisis ons in positieve zin heeft laten zien. Systemen waren minder vastgeroest dan we dachten en er was veel veerkracht in de samenleving. Maatwerk en coulance bleek mogelijk, bijvoorbeeld rond begeleiding, dagbesteding en schuldhulpverlening. Corona zorgde voor een andere blik op mensen die in de problemen raakten. Het was immers overmacht en niet ‘eigen schuld’. Begrip voor overmacht maakt coulant en zorgt voor kortere en eenvoudige procedures, hulp die aansluit bij de belevingswereld van mensen. Corona dwong beleidsmakers en professionals te kijken vanuit de belevingswereld van mensen. En dat is precies wat het sociaal domein nodig heeft, de blik van degene om wie het gaat, de blik van Wil en zijn vrouw. 

Over de auteur: Erik Dannenberg is voorzitter van Divosa, de vereniging van gemeentelijke directeuren in het sociaal domein. Daarnaast is hij lid van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving en is hij bestuurder en toezichthouder van verschillende organisaties en samenwerkingsverbanden in zorg, wonen, onderzoek en sociaal domein. Erik Dannenberg gelooft in een nieuw sociaal domein op basis van andere sturingsprincipes dan het verzekeringsmodel van de afgelopen decennia en zet zich daar met hart en ziel voor in. Hij is een enthousiast verkondiger van het organiseren van ondersteuning en zorg via het integratie- en inclusiemodel (waar mogelijk en verantwoord). ‘Iedereen hoort erbij, iedereen doet ertoe en iedereen kan meedoen