Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Dak- en thuisloos na ‘coming out’: betere ondersteuning is nodig

Voor velen is een ‘coming out’ nog altijd spannend. Dat was het voor mij ook. Toen ik als 18-jarige aan mijn ouders vertelde dat ik ‘op mannen viel’, stond ik te trillen op mijn benen. Geen seconde bedacht ik me dat deze boodschap ook zou kunnen betekenen dat ik mijn koffers zou moeten pakken. Helaas is dat voor sommige jongeren de realiteit. Nederland telt momenteel zo’n 1000 tot 2000 dak- en thuisloze LHBTI-jongeren. Deze jongeren hebben betere ondersteuning nodig.

Door Simon Timmermanzondag 10 januari 2021

Op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport deed Movisie in het voorjaar van 2020 een verkenning naar de situatie van dak- en thuisloze lesbische, homo, bi, transgender en intersekse (LHBTI) jongeren.

Dak- en thuisloze jongeren hebben vaak al te maken met een gezinssituatie waarin verwaarlozing, geweld, psychische problemen en middelengebruik aan de orde zijn. Voor LHBTI-jongeren komt daar met enige regelmaat bij dat zij worden afwezen hun omgeving. Deze problemen kunnen ontstaan als jongeren hun LHBTI-identiteit willen onderzoeken of uiten. Dit kan leiden tot een onveilige thuissituatie. 

Ik ging in gesprek met hulpverleners, belangenorganisaties en jongeren zelf. Er werd opvallend vaak gesproken over het fenomeen ‘acute dakloosheid’. Van het ene op het andere moment zijn zij niet meer welkom thuis. Een jongere wordt bijvoorbeeld ‘betrapt’ op het hebben van een relatie met iemand van hetzelfde geslacht. Er wordt geroddeld, een jongere wordt ‘verraden’ of er is sprake van een onverwachte en ongewenste ‘coming out’. In een aantal situaties leidt dit tot het direct wegsturen van de jongere. In andere gevallen ontstaat thuis een dusdanig conflict of onveilige situatie dat de jongere zelf besluit te vertrekken. Uit de verkenning blijkt dat religie vaak een rol speelt en dat het vaak om minderjarigen gaat.

Voor LHBTI-jongeren zijn er weinig veilige plekken binnen de reguliere opvang. Ze krijgen vaker te maken met pesten, geweld en misbruik. Dat is extra kwalijk voor jongeren die worstelen met zelfacceptatie en zich afgewezen voelen. Kortom, de situatie van deze jongeren is zorgelijk.

Onze verkenning bevat aanbevelingen voor de landelijke en lokale overheid, instanties voor jeugdhulpverlening, maatschappelijke opvang en crisisopvang en voor LHBTI-belangenorganisaties. Waaronder het zorgen voor voldoende veilige kleinschalige (crisis)opvang plekken waar ook LHBTI-jongeren zich veilig en welkom voelen. Ook ligt de focus op het faciliteren en investeren in training, voorlichting, bij- en nascholing van professionals en vrijwilligers in de jeugdhulpverlening en opvang om hun kennis, bewustwording en sensitiviteit van LHBTI-thema’s te vergroten.

In 2021 gaan wij in samenwerking met het werkveld aan de slag met een aantal van onze aanbevelingen om echte verbetering voor deze ‘driedubbel kwetsbare’ jongeren te realiseren. 

Lees ook onze volledige publicatie ‘Driedubbel kwetsbaar, Verkenning van de situatie van dak- en thuisloze LHBTI-jongeren in Nederland’.

Over de auteur: Simon Timmerman is adviseur Regenboogsteden bij Movisie, werkzaam binnen het team Inclusie en Diversiteit.
s.timmerman@movisie.nl