Warm onthaal
Als je vlucht kom je plotseling, soms in enkele uren of dagen, in een totaal nieuwe en onbekende context terecht. Een context waarvan je hoopt dat die wél veilig is. Een gastvrije ontvangst helpt ontzettend bij het beseffen dat je veilig bent, zodat je ruimte kunt maken om te gaan leven in plaats van overleven. Wij kwamen in augustus aan en hadden - in ongeveer 3 maanden - een eigen flat in Gouda. Na een tijd was het voor mijn ouders cruciaal om op eigen benen te kunnen staan en niet het hulpbehoevende gezin uit Chili te blijven. Zij wilden geen uitkering ontvangen maar aan het werk kunnen gaan. Niet alleen op de koffie bij Nederlanders gaan, maar hen ook op de koffie of eten bij ons uitnodigen. Niet alleen horen wat de gewoontes zijn in Nederland, maar ook vertellen over gewoontes uit Chili. Niet alleen hulp ontvangen, maar de kans krijgen om zelf anderen te helpen.
Kansen
Ons huidig vluchtelingenbeleid biedt nu weinig ruimte voor deze wederkerigheid. Kinderen mogen niet naar een gewone school, volwassenen mogen niet werken, gezinnen verhuizen in 1 jaar meer dan 6 x van AZC naar AZC. De huidige inburgeringswet uit 2013 is te complex om het zelf te organiseren. En het biedt te weinig mogelijkheden voor onderwijs en participatie. De nieuwe inburgeringswet biedt meer kansen om sneller de taal te leren, meer van waarde te kunnen zijn en (betaald) werk te kunnen doen. Dat is in ieder geval de onderliggende wens van deze nieuwe wet. Het zou zo mooi zijn als het ons lukt beleid te maken dat ervoor zorgt dat het mes aan twee kante snijdt. Bijvoorbeeld door nieuwkomers (vrijwilligers)werk aan te bieden, ongeacht of zij wel of niet onder de inburgeringswet vallen. De taal leren doe je niet alleen via een cursus en het welzijn van mensen vraagt meer dan de taal beheersen. Door je snel nuttig te kunnen maken en het gewone leven op te pakken start het herstel van een gezin ook eerder.
En nu
En nu biedt mijn gezin ons netwerk en vriendschap aan nieuwe vluchtelingen. Er zijn inmiddels drie gezinnen waar we, na de eerste hulp, zo’n klik mee gemaakt hebben. Zij zijn vrienden geworden. Na de eerste fase waarin we Oekraïners helpen, zou het zo mooi zijn als ook uit deze contacten langdurige relaties ontstaan. Nederland heeft meer te bieden dan hulp en meer nodig dan goed doen voor de ander. Laten we proberen meer wederkerigheid te organiseren bij nieuwkomers.
Over de auteur: Lou Repetur is programmadirecteur en expert sociale innovatie bij Movisie.
