In ieder leven zijn er tijden dat het minder goed gaat en je anderen nodig hebt. Voor veel mensen is het vanzelfsprekend dat familie en vrienden er dan zijn, terwijl anderen het gevoel hebben er alleen voor te staan of hun netwerk - soms uit schaamte - niet willen belasten. Toch zijn er bijna altijd mensen die willen meedenken, weten wij als stichting Eigen Kracht Centrale.
Sinds 2000 ondersteunen wij individuen en gezinnen om hun kring groter te maken, de regie te behouden en met elkaar een plan te maken. In jeugdzorg en jeugdbescherming, psychiatrie, ouderenzorg, verslavingszorg, detentie. Kortom: in iedere sector. Het is belangrijk dat we in situaties waar zorgen zijn niet vergeten dat ieder mens een kring heeft en dat we die kring de kans moeten geven een eigen plan te maken.
Dit maken van een eigen plan is een wettelijk recht, opgenomen in verschillende wetten: de Jeugdwet (familiegroepsplan), de Wmo (persoonlijk plan) en de Wvggz (eigen plan van aanpak). Dit recht gaat over het belang van investeren in persoonlijk netwerk, naast het belang van professionele zorg. We ondersteunen gemeenten om het familiegroepsplan te faciliteren voor hun inwoners en organisaties om het op te nemen in beleid. We trainen en coachen professionals om in hun werk door te vragen naar mensen die voor iemand belangrijk zijn.
In complexe situaties kunnen we een Eigen Kracht-conferentie faciliteren: een bijeenkomst rond een persoon of gezin, met alle mensen die willen meedenken, gericht op het maken van een plan. In 22 jaar hebben we bijna 14.000 EK-conferenties gefaciliteerd en er blijken in die complexe situaties gemiddeld 12 mensen bereid om mee te denken en vaak mee te helpen. Deze mensen maken dan gemiddeld met elkaar 18 afspraken, waarvan ze 80% zelf uitvoeren en 20% vragen aan professionals. Keer op keer zien we dat familiegroepen in staat zijn om oplossingen te bedenken voor de problemen die spelen en daarbij aandacht hebben voor alle betrokkenen en alle aspecten. Dus niet alleen denken aan kinderen, maar ook aan ouders en grootouders. Zodat zij het met elkaar op een prettige manier vol kunnen houden.
Onderzoek laat ook zien dat kringen veilige en passende plannen maken, die goed worden uitgevoerd. De EK-conferenties worden gefaciliteerd door onafhankelijke coördinatoren, die geen enkel belang hebben bij de uitkomst. Het werk van de coördinatoren zit vooral in de voorbereiding van de bijeenkomst. Om de kring groter te maken en te zorgen dat iedereen veilig kan deelnemen. Mensen die eigenlijk niet samen in een ruimte wilden zijn, bijvoorbeeld bij complexe echtscheidingen of na geweld. Dan zoeken we naar bruggenbouwers in de familie of omgeving, mensen die balans brengen in een kring. Die blijken er bijna altijd te zijn. De coördinator bezoekt iedereen die genoemd wordt en bereidt hen zorgvuldig voor. Dat maakt het verschil, waardoor mensen op de bijeenkomst constructief meedenken en duurzame afspraken maken. De combinatie van professionele zorg en ondersteuning van familie, vrienden en buren blijkt essentieel. Onze boodschap is: investeer tijd in het onderhouden of herstellen van verbindingen met mensen die voor iemand belangrijk zijn!
Over de auteur: Hedda van Lieshout is bestuurder bij stichting Eigen Kracht Centrale. Ze schreef de blog in samenwerking met Frederiek Muller, Eigen Kracht-coördinator en lid Adviesraad Sociaal Domein Leidschendam-Voorburg, in de vakgroep jeugd.