Stelt u zich voor: Marina, een actieve vrouw, krijgt de diagnose dementie. Ze woont zelfstandig, doet boodschappen, speelt viool en is lid van de atletiekvereniging. Sinds Marina de diagnose heeft gekregen, is het voor haar moeilijker geworden om zoveel mogelijk het leven van daarvoor te blijven leiden. Toch wil Marina niets liever dan haar gewone activiteiten voortzetten. En dit geldt voor vrijwel alle mensen met dementie die thuis wonen.
De wens van Marina en al die andere mensen met dementie is begrijpelijk. Een diagnose dementie betekent niet dat meteen alles stopt en je thuis moet blijven zitten. De kunst is om deze groep mensen te ondersteunen zodat ze de activiteiten kunnen blijven doen die hun leven plezier en betekenis geven. Maar hoe kunnen we dat op een praktische manier realiseren, zeker met het tekort aan vrijwilligers en mantelzorgers en het ontbreken van vaak structurele financiering?
Het antwoord ligt vaak niet alleen in grote veranderingen, maar ook in eenvoudige aanpassingen. Denk aan kleine oplossingen zoals afspraken met de bakker die belt als Marina vergeet te betalen of iemand van de atletiekvereniging die met haar meeloopt om verdwalen te voorkomen. Als deelnemen moeilijker wordt, kunnen er alternatieve manieren worden gezocht om bij de vereniging betrokken te blijven.
Deze aanpassingen maken een groot verschil. Ze helpen Marina om zelfstandig te blijven zonder haar gevoel van autonomie te verliezen. Nieuwe activiteiten, zoals dagbesteding, Odense huizen en buurtprojecten, kunnen ook waardevol zijn. Het is belangrijk dat deze aansluiten bij wat mensen fijn vinden. Een concreet voorbeeld hiervan is weergegeven in de volgende film: Zorgstandaard Dementie - Rebecca (youtube.com)
In de Nationale dementiestrategie staat dat in 2030 80% van de thuiswonende mensen met dementie toegang heeft tot een ontmoetingscentrum in de buurt, met zinvolle activiteiten volgens de nationale dementiestrategie. De Zorgstandaard Dementie beveelt ook flexibele respijtvoorzieningen aan, afgestemd op behoeften van mantelzorgers en mensen met dementie. Momenteel maakt minder dan 50% hiervan gebruik via de Wmo (bron: Movisie)
Uit onderzoek van Drs. Jacoba Huizinga (promovenda aan de Hogeschool Utrecht) blijkt dat het behouden van structuur en sociale betrokkenheid essentieel is voor het welzijn van mensen met dementie. Het helpt hen om zo lang mogelijk een gevoel van eigenwaarde en identiteit te behouden. Een dementievriendelijke samenleving, waarin mensen op begrip en ondersteuning kunnen rekenen, maakt dit mede mogelijk.
Mijn advies: zoek naar eenvoudige, praktische manieren om mensen met dementie te ondersteunen. Onderzoek hun behoeften en kijk welke zinvolle activiteiten beschikbaar zijn of nog ontwikkeld moeten worden. Kleine aanpassingen kunnen al een groot verschil maken.
Link naar belangrijke thema’s:
Over de auteur: Tara Koenders is senior adviseur leren & veranderen bij Vilans en programmaleider implementatie zorgstandaard dementie