Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Het belang van bewegen voor mentale en fysieke gezondheid

Er gaat tegenwoordig geen week voorbij zonder dat een onderzoeker, professor of arts aan de talkshow-tafel het belang van een gezonde leefstijl benadrukt en adviezen geeft. Hartstikke belangrijk natuurlijk en met de beste bedoelingen. Maar talkshowhost Beau merkt terecht op dat de mensen die advies (en begeleiding!) echt nodig hebben, waarschijnlijk helemaal niet bereikt worden via talkshows en persconferenties. Die mensen moeten in hun eigen wijk worden aangesproken, of liever nog achter hun eigen voordeur. 

Door Marloes Aalbersmaandag 23 november 2020

Gelukkig zijn daar de buurtsportcoaches, die in vrijwel alle gemeenten werkzaam zijn. Het zijn er inmiddels zo’n 5000 die lokaal bekend staan onder bijvoorbeeld de naam buurtsportcoach, beweegmakelaar, leefstijlcoach of sportconsulent. Zo is Tanja buurtsportcoach in mijn eigen gemeente Renkum, waar sport en bewegen vooral als middel wordt ingezet om mensen weer mee te laten doen. Tanja en haar collega’s richten zich op kinderen die een beweegachterstand hebben en daardoor niet mee kunnen komen met de gymlessen en geen plezier ervaren met buitenspelen. Maar ook op ouderen die eenzaam zijn, of die bang zijn om te vallen en daardoor steeds minder bewegen. Door een goede samenwerking met scholen, het wijkteam en de thuiszorg, krijgt Tanja de meest kwetsbare mensen in beeld. Door met ze in gesprek te gaan, ze letterlijk over de drempel te helpen naar een passende beweeggroep of te koppelen aan een beweegmaatje. Zo worden deelnemers fitter, zelfverzekerder en krijgen ze een groter sociaal netwerk. 

Buurtsportcoaches, en ook andere sporttrainers en coaches, zijn waardevolle samenwerkingspartners voor professionals en vrijwilligers in het sociale domein. Niet alleen omdat bewegen superbelangrijk is voor zowel fysiek als mentaal welbevinden, en ja, ook voor de weerstand tegen virussen. Maar zeker ook omdat zij goed kunnen verbinden,  motiveren en aandacht hebben voor het sociale aspect en groepsbinding. Ze experts zijn in het op maat inzetten van sport en bewegen, zodat iedereen ook écht kan meedoen. En niet in de laatste plaats omdat buurtsportcoaches geen hulpverlener of docent zijn. Daardoor kunnen zij andere gesprekken voeren met mensen, die op dat moment even geen zorgleerling, cliënt of patiënt zijn. Bedenk maar eens: praat u niet veel makkelijker tijdens een wandeling of activiteit, dan wanneer u tegenover een hulpverlener aan een bureau of keukentafel zit? Zo vervullen buurtsportcoaches zoals Tanja ook een belangrijke signalerende en verwijzende rol.  

De samenwerking tussen de sport- en beweegsector en het sociale domein komt in steeds meer gemeenten van de grond, veelal door een initiatief van een enthousiaste buurtsportcoach. Toch blijft het vaak bij losse projecten of activiteiten, bijvoorbeeld door gebrek aan samenwerking op managementniveau of binnen het gemeentehuis, door een gebrek aan kennis over de maatschappelijke meerwaarde van bewegen of door te weinig vertrouwen in ‘de ander’. Laten we COVID-19 en het belang van bewegen voor een gezond gewicht en goede weerstand aangrijpen om een structurele verandering te initiëren. Samenwerking tussen sport, bewegen en de zorg en het sociaal domein op lokaal niveau - in zowel het gemeentehuis als het buurthuis - is essentieel om mensen te bereiken en te ondersteunen bij gedragsverandering. Zo kunnen we kleine stapjes zetten, die het verschil maken in het leven van mensen. Door even de zinnen te verzetten, door het verminderen van stress en het bieden van structuur. Door het opdoen van nieuwe contacten en door samen plezier te hebben. En natuurlijk door met z’n allen wat fitter en gezonder te worden!

Meer weten? Hier lees je meer over de effecten van sport en bewegen of over samenwerking met de buurtsportcoach

Over de auteur: Marloes Aalbers werkt bij Kenniscentrum Sport & Bewegen in het team ‘Meedoen door sport en bewegen’ en houdt zich bezig met een integrale inzet van buurtsportcoaches en de verbinding tussen sport, bewegen en het sociale domein.