Verwachtingen
Bewonersinitiatieven die actief zijn in de wijk, zoals eetgroepen, wandelgroepen of wijkraden zijn voorbeelden van gemeenschappen. Deze bewonersinitiatieven vormen niet alleen een mogelijkheid voor participatie, maar dragen ook bij aan thuis voelen, of belonging, in een wijk. Ze dragen bij aan onderdeel zijn van de samenleving. Bovendien zijn sterke gemeenschappen van belang om diverse problemen aan te pakken, zoals eenzaamheid (Marmot, 2015). Het is dus van belang om dit bovenindividuele niveau te erkennen en als wezenlijk onderdeel te zien van het sociaal domein.
Toegankelijkheid
Bewonersinitiatieven leveren dus een belangrijke bijdrage aan gemeenschapsvorming in een wijk. Maar niet alle bewonersinitiatieven zijn daadwerkelijk toegankelijk voor iedereen, bijvoorbeeld als het gaat om mensen met een beperking (Brummel, 2017). De toegankelijkheid van bewonersgroepen wordt mede bepaald door de beeldvorming die de bewonersinitiatieven hebben ten aanzien van mensen met een beperking en de rol die het bewonersinitiatief voor zichzelf ziet in de wijk. Bewonersinitiatieven zijn dus niet per definitie een partner om achterstanden te doorbreken. Daarom is het van belang om te zorgen dat bewonersinitiatieven toegankelijk zijn voor alle burgers. Alleen op die manier hebben alle burgers in de wijk invloed op hun eigen leefomgeving.
Partnerschap
Bewonersinitiatieven kunnen dus waardevolle partners zijn in de aanpak van maatschappelijke vraagstukken zoals eenzaamheid of sociale inclusie, maar zijn dat niet per definitie. Wat vraagt dat van Adviesraden Sociaal Domein? Adviesraden kunnen alert zijn op de aandacht voor bewonersinitiatieven of andere gemeenschappen in het sociaal domein, bijvoorbeeld in beleid. Tegelijkertijd kunnen adviesraden op zoek gaan naar partnerschappen met deze bewonersinitiatieven, zoals bijvoorbeeld wijk- of dorpsraden. Deze wijk- of dorpsraden kunnen de Adviesraden informeren over gebiedsgerichte vraagstukken die spelen in het sociaal domein. De adviesraden kunnen op hun beurt partner zijn om het inclusieve vermogen van deze wijk- of dorpsraden te vergroten.
Gisteren verwoordde een collega van mij het als volgt: het is zoals het zaadje en de grond. We besteden in het sociaal domein en gebiedsgericht werken nu vooral aandacht aan het zaadje en te weinig aandacht aan de grond. Maar een zaadje groeit alleen goed in vruchtbare grond. Tijd om ook aandacht te besteden aan de grond!
Over de auteur: Annica Brummel is onderzoeker bij het Lectoraat Ethiek van Verbinding met Mensen met een Verstandelijke Beperking. Daarnaast is zij onderzoeker bij Pluryn. Op beide plekken houdt ze zich bezig met de thema’s ‘sociale inclusie’ en ‘wijkgericht werken’.
Meer weten? In een eerder blog introduceerden we de handreiking In verbinding met de wijk. Een praktische tool om langs twee sporen (individu en de context) te werken aan sociale inclusie in de wijk. https://blog.han.nl/han-sociaal/files/2018/06/In-verbinding-met-de-wijk.pdf
