Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Tekorten in de jeugdzorg: wat kunnen adviesraden en gemeenten doen?

De laatste maanden is veel aandacht geweest voor tekorten die gemeenten hebben in de jeugdzorg. Dit speelt in veel gemeenten. Zo laat een eigen onderzoekje van de VNG bij de 20 grootste gemeenten zien dat zij in 2018 allemaal in meer of mindere mate een tekort hebben. Gelukkig is hier door het kabinet ook op gereageerd door voor 2019 400 miljoen ter beschikking te stellen, en in de jaren 2020 en 2021 ieder 300 miljoen. Onderzoek heeft laten zien dat in de afgelopen jaren kinderen meer jeugdhulp hebben gekregen. In combinatie met een bezuiniging van bijna 15% is dat een belangrijke verklaring voor tekorten.

 

Door Geert Schipaanboordvrijdag 14 juni 2019

 

Gevolgen voor kinderen en ouders

Gemeenten doen er alles aan de gevolgen voor kinderen en ouders te beperken, bijvoorbeeld door geld van andere onderdelen van de gemeentebegroting in te zetten om de tekorten te dichten. Het is niet altijd te voorkomen dat financiële druk op gemeenten zich vertaald in financiële druk op aanbieders en professionals die daar werken. Dat merken kinderen en ouders ook, en daarom is het goed dat er financiële verlichting komt. Wat de VNG betreft komt die er niet alleen voor de komende jaren, maar blijvend (=structureel).

Wat kunnen gemeenten doen?

Gemeenten weten dat ze ook zelf veel te doen hebben, in samenwerking met andere partijen. Er is veel effectiviteitswinst te halen door goed uit te gaan van wat ouders zelf denken dat er nodig is. Er wordt nu veel jeugdhulp geboden terwijl de achterliggende vraag misschien een GGZ-vraag bij ouders of een huisvestingsvraag is. De VNG heeft onder meer een visitatiecommissie ingesteld, waarin deskundigen een gemeente doorlichten op zoek naar verbetermogelijkheden. ​

Wat kunnen adviesraden doen?

Voor adviesraden in het sociaal domein is het belangrijk om, als er tekorten zijn, goed in gesprek te gaan over de oorzaken met het College. Gaat het om een oplopend tekort, en zo ja, waar zit de groei dan? Een aantal regio´s in Nederland is ver in het op school-niveau zichtbaar maken van het jeugdhulpgebruik en gaat daarover het gesprek aan met samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs en de scholen. Of is er geen sprake van een groei, maar zijn er bijvoorbeeld oorzaken in het verdeelmodel waardoor het budget van gemeenten terugloopt? Zonder een goed beeld van de onderliggende patronen kun je ook geen goed gesprek voeren over oplossingsrichtingen of maatregelen.

Over de auteur: Geert Schipaanboord is coördinator Jeugd bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.