Vereniging van adviesraden die de lokale overheid adviseren vanuit het inwonersperspectief

Voorkom uitval: het leven van een inburgeraar bestaat uit meer dan taal en werk

“Hoe kan ik mijn kinderen hier heen halen? Als ik naar school ga denk ik steeds aan mijn kinderen. Daardoor let ik soms niet op en begrijp ik niet wat de docent zegt. Een leven met zoveel zorgen is lastig te verdragen.”

Dat zegt  Teklay uit Eritrea in de prachtige, maar confronterende documentaire, ‘Een vreemde wereld’, over de (on)mogelijkheid van integreren in Nederland. Deze documentaire van Julia von Graevenitz uit 2018 laat in vier portretten zien onder welke immense druk vluchtelingen staan om snel mee te doen in de Nederlandse samenleving. De machteloosheid van Teklay om aan alle eisen van inburgering te voldoen terwijl zij zich grote zorgen maakt over zijn twee kinderen in Ethiopië raakte me zeer.   

Door Catelijne Mittendorffwoensdag 26 augustus 2020

Nieuw inburgeringsstelsel

Het thema is actueel nu de Tweede Kamer op 2 juli 2020 de wet voor een nieuw inburgeringsstelsel heeft aangenomen. In het nieuwe stelsel geldt een hogere norm voor het taalniveau dan voorheen en combineren statushouders  taallessen met (vrijwilligers)werk of stage. Minister Koolmees: “Dat er breed draagvlak is, laat zien dat we allemaal vinden dat het belangrijk is om nieuwkomers een goede start in Nederland te geven zodat ze zo snel mogelijk mee kunnen doen”. Ik denk dat niemand het met de minister oneens is; zowel de inburgeraar als de Nederlandse samenleving zijn met een snelle inburgering gediend. 

Psychische klachten

Maar laten we bij deze ambitieuze plannen wel oog houden voor de leefwereld van de inburgeraar. Uit onderzoek van het SCP in 2017 bleek dat ruim 40% van de Syriërs kampt met psychische problemen. In 2019 is dit cijfer nog maar langzaam gedaald en heeft nog steeds 38% van de mensen het psychisch moeilijk. Dat wil zeggen dat ze slecht slapen, tobben en zich slecht kunnen concentreren. Dit is niet verwonderlijk. Naast de pijnlijke herinneringen van oorlog en vlucht, zijn er ook actuele stressfactoren, zoals gezinshereniging of schulden. Dit alles kan leiden tot psychische klachten en tot uitval bij inburgering en taalles.

Verplaatsen in de inburgeraar

We moeten beseffen dat werk en taal niet het enige is wat speelt in het leven van mensen. Over domeinen heen kijken en samenwerken om iemand zo goed mogelijk te ondersteunen en uitval te voorkomen is daarbij essentieel. Hierbij moeten we bedacht zijn op  psychische problemen, zodat we deze tijdig kunnen signaleren en bespreekbaar maken.  Bij de inburgering te snel de lat te hoog leggen zonder een idee te hebben van stressfactoren is daarbij contraproductief.  Het helpt daarbij als we ons proberen te verplaatsen in de inburgeraar. Zien hoe Teklay in de documentaire vecht om hier zijn leven op te bouwen helpt hierbij. 

Over de auteur: Catelijne Mittendorff is programmamanager Asielzoekers bij Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen